725. Şiir… İstiklâl Marşı’nın kabulünün 100. yılı

DÜNE BAKMA DURAĞI

Tam 724 şiir katılmıştı yarışmaya… Fakat hiçbiri için “hah budur” denilememişti. Millî Eğitim Bakanlığı dönemin vekili Rıza Nur imzasıyla bütün illere İstiklal Marşı için bir yarışma açıldığını duyurduğunda tarih 18 Eylül 1920’ydi. 500 lira da ödül konulmuştu güfte yarışmasını kazanana… Süre bittiğinde Seçici Kurul önünde 724 güfte öylece bekliyordu. Tarih 16 Aralık 1920’yi bulmuş bu arada Millî Eğitim yani Maarif Vekili değişmişti. Yeni Maarif Vekili Hamdullah Suphi (Tanrıöver) yazılan şiirlerin hiçbirinin yeterli millî heyecan taşımadığına inananlardandı. Halbuki şairi, yazarı, generali, milletvekili, bakanı hemen herkes harıl harıl İstiklâl Marşı dizeleri yazmıştı aylarca. Sonunda Hamdullah Suphi Maarif Vekili sıfatıyla oturup bir mektup yazdı Mehmet Âkif’e. “Para için İstiklâl Marşı yazılmaz! Ben bu yaştan sonra ne yarışa girerim ne caize (ödül) alırım” demiş yarışmaya katılmayı reddetmişti Âkif.

“Pek Aziz ve Muhterem Efendim, İstiklâl Marşı için açılan yarışmaya katılmayışlarındaki sebebin ortadan kaldırılması için pek çok tedbirler vardır. Usta kişiliğinizin istenilen şiiri meydana getirmesi, amacın gerçekleşmesi için son çare olarak kalmıştır. Asil endişenizin gerektirdiği ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu etkili telkin ve heyecan kaynağı aracından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin hürmet ve sevgilerimi arz ve tekrar eylerim efendim” diyordu mektubunda Hamdulah Suphi.

“Hangi Çılgın Bana Zincir Vuracakmış Şaşarım”

“Bu iş bize kaldı” demişti mektubu getiren yakın dostu Hasan Basri (Çantay). Meclis oturumu devam ederken Âkif, kalemi eline alıp başladı kelimeleri kâğıda dökmeye.  Hülyalı gibi sanki savaş alanlarında, camilerde verdiği vaazlara gelenlere anlatır gibi dolaşıyordu artık Âkif… Birkaç gün sonra sabah erkenden Hasan Basri’nin yanına geldi. “Yarına kadar sizde kalsın, göstermeyin, belki tadilât yaparsınız.” dedi arkadaşına. Derler ki o kısacık zamanda, bir gece uyanıp da kâğıt bulamayınca yatağının sağındaki duvara “Ben ezelden beridir…” mısraını yazmıştır Mehmet Âkif. Âkif’in mısraları 725. şiir olarak yarışmaya dâhil edilmişti. 1 Mart 1921’de gür ve güzel sesiyle kürsüye çıkan Hamdullah Suphi okudu şiiri. Daha ilk mısrada koptu alkışlar. Milletvekillerinin çoğu ağlıyordu. Mustafa Kemal de duygulanmıştı. Hamdullah Suphi, “Hangi çılgın bana zincir vuracakmış” derken birdenbire fırladı yerinden. Alkışlıyordu…