Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna arasında müzakerelere yeniden başlanması için zemin oluştuğunu; “tahıl koridoru” mekanizmasının ise uygulanabilir olduğunu söyledi.
Ceyhun Ergüven / Ajans Bizim – Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna arasında müzakerelere yeniden başlanması için zemin oluştuğunu söyledi.
Çavuşoğlu, BM, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek “tahıl koridoru” mekanizmasını uygulanabilir olarak değerlendirdiğini bildirdi.
Çavuşoğlu, dün Ankara’ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bugün bir araya geldi.
Görüşmeden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu, “Savaşta 3,5 ayı geride bıraktık. (…) Türkiye’nin savaşın başından beri ortaya koyduğu ilkeli tutum herkesin malumudur. Savaşın sona erdirilmesi için yoğun çaba harcadık ve harcamaya devam ediyoruz” dedi.
Ukrayna ile müzakerelere dönmek için zemin oluştuğunu gördüklerini belirten Çavuşoğlu, “Müzakerelere dönmek için zemin oluştuğunu görüyoruz. Her iki taraf da mutabık kalırsa, biz de kolaylaştırıcı ülke olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız” diye konuştu.
Tarafların 29 Mart’ta İstanbul’da yaptıkları görüşmelerde anlamlı ilerlemeler sağlandığını kaydeden Çavuşoğlu, daha sonra meydana gelen gelişmelerin müzakereleri ikinci plana ittiğini ifade etti.
Çavuşoğlu, “Savaşın bir an önce müzakereler yoluyla sona erdirilmesi tüm insanların yararına olur. Bu fikirlerimi Sergey’le açıkça paylaştım” dedi.
Ukrayna’nın tahıl ihracatı
Ukrayna tahılının ihraç edilmesinin tıkanması sorununa değinen Çavuşoğlu, Ukrayna tahılının uluslararası piyasaya ihraç edilebilmesi için çeşitli fikirler ortaya çıktığına dikkat çekerek, “BM, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizma var. Bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz” diye konuştu.
Çavuşoğlu, devam etti:
“Ukrayna tahıl ürünlerinin piyasalara ulaştırılması karşılığında Rusya’nın ihracatının önündeki engellerin kaldırılması talebini de haklı bir talep olarak görüyoruz. Hem Ukrayna hem de Rusya’dan ihraç edilecek ürünlerin önünü hep birlikte açmamız gerektiğine inanıyoruz”.
“Doğruya doğru, yanlışa yanlış diyoruz”
Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelere ilişkin bir soruya karşılık olarak da, Türkiye’nin, “liderler düzeyindeki bir toplantıya ev sahipliği yapmak istediğini ve müzakerelerin başlaması için üzerine düşeni yapacağını” belirtti.
Çavuşoğlu, şöyle dedi:
“Rusya ya da Ukrayna’yı memnun etmek için hareket etmiyoruz. Bazı adımlarımız Rusya’yı rahatsız ediyor. Bizim yaptırımlara katılmamamız Ukrayna’yı memnun etmemiş olabilir ancak biz dengeli ve objektif bir politika izliyoruz. Üstelik kolaylaştırıcı rol oynuyorsak bu tutumuzu sürdürmemiz lazım. Doğruya doğru yanlışa yanlış diyoruz”.
“Karşı tedbirleri almamız gerekiyor”
Görüşmede diğer bölgesel konularında ele alındığı ve bu kapsamda Suriye’nin toprak bütünlüğünün önemini vurguladıklarını belirten
Çavuşoğlu, “Suriye’nin kuzeyinde bize yönelik PKK/YPG’nin artan tehdidi var. Buna karşı tedbir almamız gerekiyor. Daha önce hem ABD hem Rusya ile Ekim 2019’da vardığımız mutabakatlar var. Bunların uygulanması gerektiğini de ele aldık” dedi.
Çavuşoğlu bir soru üzerine, “Hem Rusya’nın hem ABD’nin teröristlerin temizlenmesi konusunda taahhütleri var. Bu taahhütlerin yerine gelmesini beklemek bizim en doğal hakkımızdır, müsamaha göstermemiz söz konusu değil” diye konuştu.
Lavrov: “Limanların mayınlardan temizlenmesine hazırız”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna limanlarından tahıl gemilerinin çıkamamasının sorumlusu olarak Ukrayna’yı işaret etti ve Rusya’nın mayınların temizlenmesine hazır olduğunu söyledi.
Lavrov, Ukrayna limanlarından tahıl gemilerinin çıkamamasının sorumlusu Kiev’dir. Biz limanların mayınsızlaştırma faaliyetlerine hazırız” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı, buğday sevkiyatı için Karadeniz’de koridor oluşturulması konusunda Türkiye’nin çabalarına büyük verdiklerini belirterek, “Ukrayna tarafı mayınların temizlenmesine hazırsa biz de hazırız. Ukrayna limanlarından çıkan gemilerin güvenliğini her türlü çalışmaya hazırız. Bunu Türk mevkidaşlarımızla el ele yapmaya hazırız” diye konuştu.
Lavrov, Ukrayna’yı uzlaşmazlıkla suçladı ve “Top artık Ukrayna’nın sahasında” diye ekledi.
Rusya’nın Ukrayna’ya taarruzuna ilişkin ülkesinin görüşlerini tekrarlayan Lavrov, “Askerî harekâtımızın hedefleri kamuoyu tarafından çok iyi bilinmektedir. Bu hedeflere ulaşacağız.” dedi.
Lavrov, şöyle konuştu:
“Ukrayna’dan tahıl sevkiyatı konusunu da ele aldık. Batılılar bunu bir facia gibi göstermeye çalışıyor. Ukrayna tahıl ürünlerinin piyasadaki payı sadece yüzde 1. Gıda krizi oluşturacak bir durum yok. Türk dostlarımızın çabalarına büyük önem atfetmekteyiz, çok önemlidir (…) Gemi trafiği için herhangi bir engel oluşturmuyoruz”.
Rusya’nın her gün tahılın çıkışı için koridor açtığını ve Ukrayna limanlarından ayrılan gemilerin güvenliğini Türkiye ile koordinasyon içinde sağlamaya hazır olduğunu belirten Lavrov, “Fakat Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in açıklamalarına bakarsanız, mayın temizleme çalışmaları ile ilgilenmek istemediğini açıkça söylediğini görürsünüz. Problem bizde değil” dedi.
“Türkiye tarafının aktardığına göre, Ukrayna tarafı, mayın döşenmiş karasularından gemilerin geçişini sağlamaya hazır olduğunu söylüyormuş” diyen Lavrov, “Rusya ve Türkiye’nin askerî temsilcileri, tahılın çıkarılması için Ukrayna limanlarını mayınlardan temizleme konusunun detaylarını ele alacaklar. Türkiye’de ele alınan ön anlaşmaların pratiğe nasıl döküleceğini göreceğiz” diye ekledi.
Suriye konusunda değinen Lavrov, Astana süreciyle ilgili olarak bir sonraki toplantının temmuz ayında Kazakistan’ın başkenti Nursultan’da yapılacağını hatırlattı.
Lavrov, Rusya’nın, “Türkiye’nin sınır güvenliği hassasiyetini önemsediğini” belirtti ve “ABD, gayrimeşru şekilde birtakım örgütleri besliyor. Çok iyi biliyorsunuz bazı tehditlerin sınırlarımıza dayandığını. Bu konudaki işbirliğine devam edeceğiz” dedi.
Lavrov, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Muhalefeti temsil eden heyet daha yapıcı olmaya çalışıyor ama ABD’nin ‘Hiçbir şekilde, Esad rejimi Suriye’yi yönetirken kısıtlamaları kaldırmayacağız’ açıklaması var. Halbuki Suriye’nin toprak bütünlüğünün gözetilmesi lazım. Uluslararası toplum biraz daha faal olmalı. Suriye’deki şartları ağırlaştırıyorlar. Ülkeyi bu kısıtlamalarla boğuyorlar. İnsanî yardım bile doğru düzgün yapılmıyor”. Lavrov, “Türk dostlarımızın, dış güçler tarafından Suriye sınırlarında oluşturulan tehditlerle ilgili hassasiyetlerini dikkate alıyoruz” diye ekledi.
