• Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim
Biz Haberiz
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Biz Haberiz
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Anasayfa Yazarlar Ercüment TUNÇALP

Dolaylı vergilerin ticarete etkisi

Ercüment TUNÇALP Yazar: Ercüment TUNÇALP
05/07/2019
Kategori: Ercüment TUNÇALP, Yazarlar
0
0
PAYLAŞIM
11
GÖRÜNTÜLENME
Facebook'da PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'da Paylaş

Dolaylı vergiler, mal ve hizmet kullanımı esnasında tahsil edilen ve aynı zamanda kayıt içinde çalışan şirketler için finansal yükü olan vergilerdir. En önemlileri katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisidir (ÖTV). Diğerleri banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi, damga vergisi, gümrük vergisi ve harçlardır.

Tüketicinin gelir düzeyi ne olursa olsun, kullandığı mal ve hizmete herkesle aynı oranda ödediği vergidir. Ödeyicisi tüketicidir ama mükellefi şirketlerdir.

Türkiye’de vergi yükünün adaletsiz dağıtıldığı, en yetkili ağızlar tarafından da kabul gören, artık tartışma götürmez bir gerçektir. Zengin ve fakirin aynı oranda ödediği KDV ve ÖTV gibi vergiler toplam vergi gelirinin üçte ikisidir. Kaldı ki, kayıt içinde olan ücretliler, bir taraftan bu yüksek paylı dolaylı vergileri öderken, diğer taraftan dolaysız vergileri de (gelir vergisi, emlak vergisi gibi) ödemekteler. Oysa Anayasanın 73. maddesinde; “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır” hükmü bulunmaktadır.

İşte bahsettiğimiz konu; Anayasanın bu amir hükmünün uygulamada yeterli karşılık bulamadığıdır. Zira dolaylı vergilerin dolaysız vergilere göre oransal fazlalığı bunun kanıtıdır.

Ekonomik İşbirliği ve Gelişme Örgütü (OECD) ülkelerinde dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 35 iken, bu oran Türkiye’de yüzde 67’dir (2006-2018 yılları arası ortalama).

Tüketici bu vergiyi ödediğinin farkında değildir. Çünkü satın aldığı malların fiyatları içinde gizlidir. Ancak tüketim mallarının yüksek fiyatlarının farkındadır. Ve bu da tüketimi kısmasına, perakendecinin de ciro kaybına sebep olmaktadır. Bazı görüşlere göre; “dolaylı vergiler fiyata yansıdıkları için tüketicinin mal satın almasını caydırarak toplam talebi kısar ve enflasyonla mücadelede fayda sağlar.\”

Bu görüşün tek doğru tarafı talep enflasyonuna ilaç olmasıdır. Peki bizim son günlerde yaşadığımız bu mudur?

Yaşadığımız maliyet enflasyonudur ve bu şekilde netice almak mümkün değildir. Yanlış tedaviyi önerenler için ticari hayatın yavaşlaması da önemsenmiyor. Hele hele temel ihtiyaç maddelerine ulaşmada zorluk çeken halk kesimleri için gerekli olan sosyal anlayış da rafa kalkıyor.

Olaya bir de kamu menfaati açısından bakalım. Acaba yüksek oranlı dolaylı vergi toplamakla, yüksek vergi hasılatına ulaşmak mümkün müdür?

Tanınmış ekonomistlerden Arthur Laffer; 1974 yılında yüksek vergi oranlarının vergi hasılatını düşürdüğünü açıklayan Laffer Eğrisini oluşturmuştur. Aşağıdaki tabloda; vergi oranı ‘0’ ve ‘t2’ iken, vergi geliri ‘0’ gözüküyor. Yani hiç devletin olmadığı düzende vergi geliri yokken, devletin olduğu ama bütün çabalara rağmen mükellefin kalmadığı bir düzende de vergi gelirinin olamayacağı anlatılıyor. Vergi geliri açısından en yüksek seviyenin (r1), en isabetli vergi oranı (t1) ile gerçekleşebileceği görülüyor. Demek ki o noktanın çok iyi belirlenmesi gerekiyor. Vergi oranlarındaki artış bir noktadan sonra tüketiciyi başka arayışlara itiyor ve vergi gelirlerini azaltıyor. Vergi oranı artışı t1 den t2’ye kadar sürüyor ve bu noktada vergi geliri sıfırlanıyor.

Şimdi bunu ülkemizden bir örnekle besleyelim. Alkollü içecek satan perakendeciler bu kategoride eski satış miktarları ile bugünü kıyaslasınlar. Raf fiyatının yüzde 75’i vergi olan bu ürünlerin satış miktarlarında büyük düşüşü görecekler. Aynı zamanda yerli içkilerimizin etiket fiyatının yurtdışındaki raflarda bizden oldukça düşük kaldığı da YouTube kanallarından izlenebilir.

Şaka gibi ama yerli ürün yurtdışına giden eşe dosta sipariş veriliyor.

Peki bu durumda tüketici tüketimini düşürmüş olabilir mi?

Hiç zannetmiyorum. Sahte içki yapımının ve kaçakçılığının arttığını, evde imalatın patladığını internet ortamından izliyoruz. Bu bakımdan alkol tüketiminin azaldığını gösteren resmi istatistikler yanıltıcıdır. Çünkü kayıt dışı rakamlar tam olarak bilinmiyor.

Sonuçta neler oluyor?

• Devletin vergi geliri azalıyor,
• Kayıt dışı artıyor,
• Tüketici sağlığı riske giriyor,
• Üretici haksız rekabet altında kalıyor,
• Perakendeci satış kaybediyor,
• Turizmcinin aşırı fiyatlarla dış pazarla rekabet gücü azalıyor,
• Turizmcinin merdiven altı tercihi durumunda ise ülke imajı zedeleniyor,
• Bu kategoride istihdam kaybı da yaşanıyor.

Yabancı turistlerin alkol tüketim alışkanlıkları araştırıldığında görülecektir ki; yiyecek maliyetinin kat be kat üzerinde içecek maliyeti vardır.

Az şey mi?

Bir de dolaylı vergilerin içinde yer almayan ve kayıtlarda gözükmeyen ama fiilen tüketicinin ödediği enflasyon vergisi var.

Elbette şaka değil!

KDV ve ÖTV gibi kanunla tespit edilmiş bir vergi olmasa da vatandaşın enflasyon sebebiyle uğradığı reel gelir kaybı da enflasyon vergisi sayılır.

Ekonominin küçüldüğü son resimde; bütçe açıklarının muhtemelen para basarak finanse edilmesi, vatandaşın elindeki paranın satın alma gücünü azaltacak ve bu görünmeyen vergiyi de yine vatandaş ödeyecektir.

Sonuçta; vergiler az gelirli kesim üzerinde yoğunlaştıkça, çarşı pazarın kolay hareketlenmesini bekleyemeyiz.

En önemli yapısal reform; ‘az kazanandan az, çok kazanandan çok alan’ vergi sistemini oluşturmaktır. Evet buraya kadarı devleti ilgilendirmektedir.

Ancak perakendecinin de yapacağı şeyler vardır. Tüketicinin yükünü hafifletmek üzere periyodik indirimlere aralıksız devam edilmelidir (Migros’un yaptığı gibi).

Dolaylı vergilerin işletmelere yükü; maliyetler ve nakit akışları üzerindeki olası olumsuz etkileridir. Mükellefiyetlerin zamanında ve hatasız olarak yerine getirilememesi risk yaratıp finansal kayıplara neden olabilmektedir. Bu bakımdan dolaylı vergilerin doğru bir şekilde yönetilmesi uzmanlık gerektirmektedir.

Tavsiyem; hiçbir konuda danışman kullanmayan şirketlerin bile öncelikle bu konuda hizmet almalarıdır.

Zira tüketiciye karşı, devlete karşı sorumluluklar bulunduğu gibi işletmeleri yaşatma mecburiyeti de vardır.

Tags: dolaylı vergiOECDtüketiciüretici
Önceki Haber

Enflasyon ve sıkı para politikası

Sonraki Haber

AKP’li vakıftan skandal rapor

Ercüment TUNÇALP

Ercüment TUNÇALP

Benzer Yazılar

Coşkun KARTAL

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Manşet

Tüm annelere…

04/07/2025
Manşet

Kürtler memleketi işgal ediyor, Allah’ını seven defansa gelsin!

02/07/2025
Ercüment TUNÇALP

Ekonomik büyüme mi, kalkınma mı?

02/07/2025
Manşet

Baş düşman İsrail, Allah’ını seven defansa gelsin!

29/06/2025
Attila AŞUT

Sevgi Sözcükleri Demişken…

28/06/2025
Sonraki Haber
AKP’li vakıftan skandal rapor

AKP’li vakıftan skandal rapor

Bizi Takip Edin

  • Çok Okunanlar
  • Yorumlar
  • En Son
ÇGD

ÇGD: “Uludağ’a tehdit aynı zamanda mesleğimize yöneliktir”

30/06/2025
Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

27/06/2025
Görsel: Pixabay

Maaşlara yansıyacak enflasyon farkı netleşti

03/07/2025

Bay Kemal’in ayak sesleri!

27/06/2025

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Gazeteci Nihat Genç vefat etti

Gazeteci Nihat Genç vefat etti

04/07/2025

Tüm annelere…

04/07/2025
Görsel: Pixabay

Maaşlara yansıyacak enflasyon farkı netleşti

03/07/2025

Son Haberler

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Gazeteci Nihat Genç vefat etti

Gazeteci Nihat Genç vefat etti

04/07/2025

Tüm annelere…

04/07/2025
Görsel: Pixabay

Maaşlara yansıyacak enflasyon farkı netleşti

03/07/2025
Biz Haberiz

Takip Et

Kategoriye Göre Arayın

  • Ali TARTANOĞLU
  • Attila AŞUT
  • Ayşe ÖZER
  • Banu MERTYÜREK GÜLER
  • Belgeler
  • Bilim-Teknoloji
  • Can Dostlarımız
  • Çeviriler
  • Çevre
  • Cezaevindeki Gazeteciler
  • Corona Yazıları
  • Coşkun KARTAL
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Emek
  • Ercüment TUNÇALP
  • Genel
  • Grev
  • Güncel
  • İnsan Hak.E.B
  • İnsan Hakları
  • Kadın
  • Kültür Sanat
  • Manşet
  • Medya
  • Nusret ERTÜRK
  • Öldürülen Gazeteciler
  • Orhan AYDIN
  • Politika
  • Rahmi YILDIRIM
  • Sağlık
  • Saim TOKAÇOĞLU
  • Seda YİĞİT
  • Sezai BAYAR
  • Tarım
  • Video
  • Yazarlar
  • Yitirdiklerimiz

Son Haberler

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Gazeteci Nihat Genç vefat etti

Gazeteci Nihat Genç vefat etti

04/07/2025
  • Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.