Ceyhun Ergüven / Ajans Bizim – Hindistan’ın ev sahipliğinde bu yıl “Tek Yeryüzü, Tek Aile, Tek Gelecek” ana temasıyla düzenlenen 18’inci G20 Liderler Zirvesinin sonuç bildirgesinde Ukrayna konusunda farklı görüşler ve değerlendirmelerin mevcut olduğuna dikkat çekildi.
G20 liderleri kendi aralarında bölünmüşlüklerini iyice ortaya çıkardı. G20, Afrika Birliği’ni üye olarak kabul ederek Afrika’ya jest yaparken, Rusya’nın Ukrayna’daki taarruzunu kınama ya da fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısında bulunma konusunda anlaşmaya varamadı.
Yeni Delhi’de toplanan G20 zirvesine Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin katılmadı.
G20’nin ilk oturumundan sonra yayımlanan sonuç bildirgesinde, G20 liderleri, Rus gübre ihracatının güven altına alınması da dahil Karadeniz Tahıl Girişiminin tam olarak uygulanması çağrısında bulundu.
Sonuç bildirgesinde, tahıl, gıda ürünleri ve gübrelerin Rusya ve Ukrayna’dan derhal ve engellenmeden çıkarılmasının sağlanması çağrısı yapıldı.
G20 ülkeleri, Afrika Birliği’ni daimî üye olarak kabul etti ve sorunların çözümüne katkı sağlayacağına inandığını belirtti.
Tüm ülkelere tehditlerden veya toprak kazanmak için güç kullanmaktan kaçınması çağrısı yapılan sonuç bildirgesinde, Rus gıda ürünleri ve gübrelerinin dünya pazarlarına erişimi için Türkiye ve BM’nin aracılık ettiği İstanbul Anlaşmalarına yönelik çabalar takdirle karşılandı.
Ukrayna konusunda tüm devletlerin Birleşmiş Milletler sözleşmesinin ilke ve amaçlarına uygun hareket etmesi gerektiği belirtilen sonuç bildirgesinde, “Ukrayna konusunda farklı görüşler ve değerlendirmelerin mevcut olduğunu” belirtildi.
Dikenli konu Ukrayna
Ukrayna ile ilgili olarak, sonuç bildirgesinde toprak kazanımı elde etmek için “güç kullanımı” kınanırken, 2022 yılında Bali’de düzenlenen bir önceki G20 zirvesinde bu ifade kullanılmış olmasına rağmen, metinde Rusya’nın Ukrayna’daki “saldırganlığından” açıkça bahsedilmedi.
Bu tutum, Ukrayna’yı memnun etmekten çok uzak kaldı.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko, “Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı söz konusu olduğunda, G20’nin gurur duyacağı hiçbir şey yoktur” diyerek, bildirgedeki ifadeleri eleştirdi.
Fosil yakıtlar
G20 liderleri, iklim konusunda, Enerji Bakanlarının temmuz ayında Goa’da yaptığı gibi, fosil yakıtların azaltılması konusunda aynı fikirde olmadıklarını belirtmeyi bile başaramadı.
Bali’de geçen yıl kullanılan dile sadık kalarak, “kömür yakıtlı elektrik üretiminin azaltılmasına yönelik çabaların hızlandırılması” çağrısında bulunan liderler, böylece fiilen doğalgaz ve petrol gibi fosil yakıtları kapsam dışı bıraktı.
Sera etkisi yaratan gazların atmosfere yayılmasının yüzde 80’inden sorumlu olan G20 ülkeleri, yine de 2030 yılına kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma çabalarını desteklediklerini açıkladı.
Liderler ayrıca, gelişmekte olan ülkelerin yeşil dönüşümü başarmalarına yardımcı olmak için iklim değişikliğiyle mücadelede yatırım ve finansmanın “önemli ölçüde artması” gerektiği uyarısında bulundular.
Afrika Birliği G20’ye entegre oldu
G20, bununla birlikte, altısı askıya alınmış 55 üyesi ve toplam üç trilyon dolar GSYİH’si olan Afrika Birliği’nin katılımını ilan ederek, büyük bir başarıya imza attı.
Afrika kıtası şimdiye kadar G20’de sadece bir ülke, Güney Afrika, tarafından temsil ediliyordu.
Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto, bugün yaptığı açıklamada, Afrika Birliği’nin G20’ye katılmasının, bugün dünyanın en hızlı büyüyen bölgesi olan Afrika’ya “bir ses ve görünürlük” kazandıracağını ve kıtanın çıkarlarını ve bakış açılarını G20 bünyesinde savunmasını sağlayacağını söyledi.