DÜNE BAKMA DURAĞI
Ödemiş, İzmir’in bir ilçesi. Tarihi. Eh zengince de. Ama orduya uçak hediye edecek kadar mı? Belli ki konu zenginlik değil; inanç.
Tarih 4 Temmuz 1934. Yeni Asır Gazetesi’nin ilk sayfasındaki haber, İzmir’in bir ilçesinin orduya dördüncü uçağı hediye edeceğini duyuruyor.
Mustafa Kemal ve arkadaşlarının, Kurtuluş Savaşı Dönemi’nde, Hava Kuvvetleri’nin önemini daha ilk günlerden fark ettikleri belli. Çünkü Ankara Hükümeti’nin, Millî Savunma Bakanlığı’nın Hava Kuvvetleri Teşkilatı’nı kurdukları tarih 13 Haziran 1920. Yani Meclis kurulduktan 50 gün sonra filan. Kurmuşlar kurmasına da Kurtuluş Savaşı günlerinde öyle dönemler olmuş ki ordu ya tek uçağa düşmüş ya da hiç. İşte tam da burada ordunun imdadına hem subayları hem de halk yetişiyor. Savaş yıllarında 174’üncü Alay subayları aralarında para toplayıp bir uçak alıyorlar orduya.
NAFİZ KOTAN: “MALIM MİLLETE FEDA”
Erzurumlu Nafiz Bey – ki sonradan soyadı Kotan oluyor- zengin bir adam, yabancı iş adamlarıyla da ilişkileri var. “Malım millete feda” diyip 2 uçak alıyor İtalyanlardan. Ama o günün şartlarında bu iki uçağı Türkiye’ye getirmek ne mümkün. Zor oluyor ama başarıyor Nafiz Kotan. Ve Meclis’e, Mustafa Kemal’e bir telgraf çekiyor. Diyor ki o telgrafta:
“Büyük Millet Meclisi Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine. Satın aldığım ve buraya getirmeye muvaffak olduğum tayyare, uçarak bugün geldi. Orduya namıma teberru ediyorum. Kabulünü istirham ile düşman üzerine ilk bombayı atacak zata 200 lira nakdî mükâfat takdim edeceğim. Milletimizin geleceğinin selamete kavuşmasını ve muvaffak olmasını Cenab-ı Hak’tan temenni eder hürmetle ellerinizden öperim. Erzurumlu Nafiz- 30 Ocak 1921”
Nafiz Kotan bu konuyu neredeyse kişisel meselesi kadar önemsiyor ki sonrasında da 2 uçak daha hediye ediyor orduya. Hatta o uçaklardan birine “Erzurumlu Nafiz” adı veriliyor…
Hal böyle olup da savaş sonrasında da Gazi Mustafa Kemal, Türk Tayyare Cemiyeti’nin kuruluş töreninde kafasını gökyüzüne kaldırıp, “İstikbal göklerdedir” diyince halk arasında bir seferberlik başlıyor.
350 HEDİYE UÇAK
Gelelim Ödemişliler’e… Sadece Ödemişliler mi? Cumhuriyet Döneminde bağışlarla alınıp, orduya hediye edilen uçakların sayısı yaklaşık 350.
Gelelim Ödemişlilere. Berberler, Kunduracılar, urgancılar, kasaplar kim var kim yoksa esnaf birer gündeliklerini veriyorlar bu iş için. Sonra da devam ediyorlar dayanışmaya. Bir, iki, üç derken tam altı uçak hediye ediyorlar Tayyare Cemiyeti’ne…
Bir vakitler hediyelerle doluymuş bu ülkenin gökleri. Ne millî ne de yerli, inancın uçaklarıymış onlar…
