DÜNE BAKMA DURAĞI
“Japon emperyalizmine direniyorum” diye düşünüyordu Çin… “Japon Karşıtı Gönüllüler Ordusu” için harıl harıl direnişçi topluyordu. “Birleşik ordu, Japonlara direnmek için kuzeye yürüdü ve Çin’de Kemal’in ruhunu canlandırdı” diyordu direnişçilere seslenen bir afiş.
Çin, “Kaimo’er”e yani Kemal’e çevirmişti yüzünü. Daha birkaç yıl önce emperyalizme meydan okuyan Mustafa Kemal’e ve onun Yeni Türkiyesi’ne… “Türk Mucizesi”ydi Anadolu’da yaşanan onlara göre. “Onlar yaptı biz de yaparız” diye düşünüyordu belli ki Çinliler. Dünyanın pek çok ülkesi gibi Çin’de de 20’li – 30’lu yıllarda modeldi Mustafa Kemal.
1926 yılında adı “Yeni Türkiye” olan bir kitap yayınlandı Çin’de. 29’da ikinci baskı, cumhuriyetin 10. Yılını kutladığı 1933’te de üçüncü baskıyı yaptı kitap. Tam 410 sayfaydı. Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan upuzun yol hikayesini anlatıyordu kitap.
Çince ilk Mustafa Kemal biyografisi: “Kaimo’er”
1933 yılında Mustafa Kemal henüz hayattayken Çinli yazar Xing Mo Qing bir biyografi yayınladı adı; “Kaimo’er”di. Kemal, Çin’de yayınlanan ilk Mustafa Kemal biyografisiydi. Yazar kitabın sonunda diyordu ki;
“Kemal şöyle demişti: “İran’ın yüzü Doğu’ya dönüktür. Türkiye’nin yüzü sonsuza kadar Batı’ya dönük olacaktır. Bu Doğulu büyük milleti, Batı kültürüne bağladı. Kendisi nasıldı peki ? Şunu bilmek gerekir ki Kemal için yapılmış bir hatıra heykeli vardır. İstanbul Boğazı’nın kenarında, eski sultanın sarayının karşısında. Bu çok da büyük olmayan parlak, takım elbiseli, tıpkı yürür gibi haliyle, yüzü küçük Asya’nın bozkırına dönük bir heykeldir. O, Avrupa’nın sonunda dimdik ayakta durmakta ve yüzü Doğu’ya dönük haldedir!”
“Avrupa’nın Sonunda Dimdik Ayakta Duran Bronz Bir Heykel! Başlığını atmıştı yazar bu satırlara…