Ceyhun Ergüven / Ajans Bizim – Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında bugün Soçi’de yapılan görüşmeden Rusya’nın temmuz ayında çekildiği Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasına geri dönüşü konusunda somut bir sonuç çıkmadı.
İki lider, heyetleri ile birlikte yaptıkları “geniş katılımlı” görüşmelerin ardından çalışma yemeğinde müzakerelere devam etti.
Putin, toplam üç saat süren istişarelerden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında, dolar ve avronun ikili ticarette daha az kullanılmasında Erdoğan’la hemfikir olduklarını söyledi.
Putin, Rusya-Türkiye ilişkilerinin tüm alanlarda başarıyla geliştiğini belirtti ve bugün de çok başarılı bir görüşme yapıldığına dikkat çekti.
Rusya’nın her zaman güvenilir ve sorumluluk sahibi bir doğalgaz tedarikçisi olduğunu belirten Rusya lideri, Türkiye ve üçüncü ülkelere gaz tedarikini bundan sonra da sürdüreceklerine dair güvence verdi.
Görüşmede Ukrayna’daki duruma ve tahıl anlaşmasına büyük önem verdiklerini anlatan Putin, Batılı ülkelerin tahıl anlaşması kapsamında Rusya önündeki yükümlülüklerinin ifasını bloke etmeyi sürdürdüğünü kaydetti.
Putin, Rusya tahıl koridorunun güvenliğini sağlarken diğer tarafın insani koridorları terör saldırıları için kullandığını ifade ederek, Batı’nın Rusya’yı tahıl anlaşmasının insanî niteliği konusunda kandırdığını kaydetti.
Afrika’ya sevkiyat
Tüm mutabakatlar tümüyle yerine getirilir getirilmez Rusya’nın tahıl anlaşmasını derhal yeniden uygulamaya koyacağını belirten Putin, Rusya’nın 6 Afrika ülkesiyle tahıl sevkiyatıyla ilgili müzakereleri tamamlamaya yakın olduğunu bildirdi.
Rusya’nın birkaç hafta içinde Afrika’ya ücretsiz tahıl sevkiyatına başlayacağını duyuran Putin, “Rusya, en yoksul ülkelere Türkiye üzerinden 1 milyon ton tahılı özel fiyattan sevk etmeye hazır; Katar’ın da yardımını bekliyoruz” dedi.
Rusya lideri Putin, Katar’ın da katılımıyla hazırlanan yeni tahıl projesini mevcut tahıl anlaşmasının alternatifi olarak görmediklerini, bunu ikinci bir inisiyatif olarak değerlendirdiklerini kaydetti.
Rusya’nın tahıl anlaşmasından çıkmasının küresel gıda piyasalarını etkilemediğini kaydeden Putin, tahıl fiyatlarının düştüğünü, gıda açığı olmadığını söyledi.
“Dostane ilişkilerimizin kıymetini biliyoruz”
Putin, şöyle devam etti:
“Sayın Erdoğan’ın Ukrayna krizin çözümü konusunda verdiği çabalara gelince… En baştan onun katkılarını hepimiz hissediyoruz. Bugün de konuştuk. Tam da Erdoğan’ın arabuluculuğu sayesinde birçok proje gerçekleşebildi. Ve öyle de devam ederdi fakat Ukrayna birçok sözünü ihmal etti ve şu an biz yeni teşebbüsler ve öneri paketleri duyuyoruz. Fakat onlar eskisi gibi değiller, o yüzden onları yeni olarak kabul etmiyoruz. Arabulucu hizmetlerine gelince biz hiçbir zaman hayır demedik. Çin Cumhuriyeti, Afrika bunlara katılabilir. Ama Türkiye Cumhurbaşkanına özel teşekkürlerimi iletiyorum. Dostane ilişkilerimizin kıymetini biliyoruz.”
Erdoğan: BM ile istişarelerle yeni bir düzenleme hazırladık
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise “Eksikler giderilerek tahıl anlaşmasına devam edilmesi gerektiğine inanıyoruz. BM ile istişarelerle yeni bir düzenleme hazırladık. Kısa sürede çözüme ulaşacağımıza inanıyoruz” dedi.
Ukrayna krizine değinen Erdoğan, “Uluslararası prensipler temelinde, kalıcı ve adil barış için çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. Bir kez daha tekrar edeyim ki, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Taraflar arasında görüşmelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda yine hazırız” dedi.
Ukrayna’nın tutumu
“Ukrayna’nın yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor” diyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ukrayna’dan çıkan tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse doğal olarak Rusya buna olumlu bakmıyor. Bugünkü görüşmede Sayın Putin 1 milyon ton tahılı ihtiyacı olan Afrika ülkelerine göndermeye hazır olduklarını söyledi. Biz de bu tahılı fabrikasyon olarak un haline getirip Afrika ülkelerine gönderebiliriz.”
Erdoğan, ikili ticaret hacminde 100 milyar dolar olarak belirlenen hedefe iki ülkenin emin adımlarla ilerlediğini belirterek, bu yıl ilk yedi ayda 3,5 milyon Rus turist ülkemize Türkiye’yi ziyaret ettiğini kaydetti.
Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Üzerinde durduğumuz konulardan biri Karadeniz girişiminin yeniden canlandırılması oldu. Gündeme getirilen alternatif öneriler Karadeniz İşbirliği gibi kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın gündeme getirdiği hususları biz de farklı sözlerle ifade ettik, ediyoruz. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler için yeni öneriler paketi hazırladık. BM’nin yeni çalışmasıyla netice alınacağını umuyorum.”
Erdoğan, Putin’le bölgesel ve küresel meseleleri de ele aldıklarını kaydederek, “Suriye, Kafkasya, Libya ve Afrika’yla ilgilileri konuları değerlendirdik. Rusya’yla yakın temasımız, bölgesel ve küresel meselelerin çözümüne katkı sağlamaya devam edecektir” dedi.
Erdoğan, “Akkuyu Nükleer Santrali son şiddetiyle yürüyor. İkinci bir nükleer santral Sinop konusunu da bugün sayın dostum Putin’le değerlendirdik” diye ekledi.
