Ajans Bizim – Adı konulmamış da olsa “Rusya-Ukrayna savaşı”na dönen askerî harekâtın başlamasının üzerinden kanlı bir yıl geçti.
Rus birlikleri uzun bir tatbikat sürecinin ardından 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya yönelik operasyon başlattılar. Rusya’nın Ukrayna’daki geniş çaplı işgali, saldırının beklenmesine karşın, tüm dünyada şok etkisi yarattı. Batılı ülkelerin ve Ukrayna’nın “işgal” olarak tanımladığı bu operasyona “özel askeri operasyon” adı verildi.
Değişik bölgelerden kara harekâtı ve hava indirme harekâtı şeklinde başlatılan operasyonda Rus birlikleri beklenmedik bir direnişle karşılaştılar. Öyle ki, başken Kiev yakınlarına inen seçkin birlikler, direniş karşısında fazla bir ilerleme gösteremediler.
Kimi kaynaklara göre operasyonun ilk 45 gününde Rusya’nın kaybı 20 bine yaklaşmıştı. Rusya Savunma Bakanlığı, o tarihte kayıp rakamını 1.351 olarak açıklıyordu.
Rusya’nın 24 Şubat’taki askeri harekatta başlangıcında Rus güçleri bölge bölge veya birlik birlik, birbirlerinden ayrı olarak örgütlenmişti. Batılı kaynaklara göre, bu örgütlenme yüzünden birlikler arasında gerçek bir koordinasyon kurulamamıştı.
İşgal operasyonu ve çatışmaların başlamasıyla binlerce Ukraynalı komuş ülkelere doğru göçmeye başladı. Savaşın üzerinden bir hafta geçmeden yaklaşık 900.000 kişi Ukrayna’yı terk etti.
Aynı zamanda binlerce Rus, aralarında Moskova, St. Petersburg ve Puşkin’in de bulunduğu 50’den fazla şehirde savaş karşıtı protestolara katıldı.
Mart
Rus birlikleri stratejik Kherson şehrini ele geçirdi.
Ukrayna’nın güneydoğusundaki Zaporizhzhia nükleer santrali yakınlarındaki şiddetli çatışmalar, dünya çapında bir felaket korkusu yaratan bir yangına neden oldu.
2,5 milyondan fazla Ukraynalı ülkelerinden kaçarak Avrupa’nın son on yıllardaki en büyük mülteci krizini tetikledi. Avrupa Birliği, dönüm noktası niteliğindeki bir politika ile mültecileri geçici olarak vizesiz kabul etmeyi kabul etti.
Mart ayında Ukrayna’da savaşın şimdiye kadarki tüm aylarından daha fazla sivil ölüm yaşandı,
Nisan
Kramatorsk’ta bir tren istasyonuna isabet eden füze çoğu kadın ve çocuk en az 52 kişinin ölümüne neden oldu.
Rusya’nın Kiev’in dış mahallelerinden çekilmesiyle birlikte cesetlerle dolu sokakların ortaya çıkmasının ardından Moskova, küresel tepki ve savaş suçu suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.
ABD, Avrupa Birliği ve diğer G-7 ülkeleri Rusya’ya yaptırımlar uyguladı. Bu arada Çin ve Hindistan Rus petrolünün en büyük alıcıları haline geldi.
Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonlarını yürüten komutan, işgalin başlamasından 45 gün sonra değiştirildi. Rusya Güney Kuvvetleri Komutanı General Aleksander Dvornikov Ukrayna operasyonlarının başına getirildi.
Mayıs
Mariupol liman kentindeki Azovstal çelik fabrikasında bulunan son Ukraynalı savaşçılar da Rus birliklerine teslim oldu.
İsveç, NATO üyeliği için Finlandiya’ya katılacağını açıkladı. Bu, İskandinav ülkesinde 200 yılı aşkın süredir devam eden askeri bağlantısızlığın ardından tarihi bir değişim niteliği taşıyordu.
Haziran
Savaş 3 Haziran 2022’de 100 günlük dönüm noktasına ulaştı.
Avrupa Birliği’nin yürütme organı Ukrayna’nın üyeliğe giden yolda ilerlemesini tavsiye ederek ülke için sembolik bir destek sağladı.
Almanya’dan Ukrayna’ya ilk ağır silah sevkiyatı gerçekleşti ve Almanya’nın uzun süredir aktif çatışma bölgelerine ölümcül yardım göndermeme politikası sona erdi.
Ukrayna güçleri stratejik bir Karadeniz adası olan Yılan Adası’nı geri aldı.
Temmuz
Rusya, Ukrayna’nın doğu vilayetindeki son kalesi olan Luhansk’taki Lysychansk’ın kontrolünü ele geçirdi. O zamandan bu yana Rusya Donbas’ı ele geçirme kampanyasında çok az ilerleme kaydetti.
Ağustos
Ukrayna tahılını taşıyan ilk gemi, büyüyen gıda krizini hafifletmek üzere 1 Ağustos’ta Odesa limanından yola çıktı.
Bir zamanlar güvenli olan batı şehri Lviv en az dört kez Rus füzelerinin saldırısına uğradı.
Ukrayna Kherson bölgesinde resmen karşı saldırı başlattı ve Kırım’daki bir Rus hava üssüne saldırdı.
Rusya’nın Gazprom şirketi, Rusya’dan Avrupa’ya giden büyük bir boru hattından doğalgaz akışını durdurarak fiyatların yükselmesine neden oldu.
Eylül
Lviv, ülke içinde yerinden edilmiş insanların tıbbi bakım aradığı bir merkez haline geldi ve yerel hastaneler yoğun bir çalışma temposuna girdi.
Ukrayna, Kharkiv bölgesindeki topraklarını tamamen geri kazanarak savaşta önemli bir dönüm noktasına işaret etti. Zafer, ülkenin kuzey ve güneyindeki Ukrayna toprakları üzerinde kontrolü yeniden ele geçirmek için yapılan taarruzun ardından geldi.
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı General Sergey Surovikin’i “özel askerî operasyon”un başına getirdi. Bu operasyonun üzerinden yedi ay geçtikten sonra Rusya’nın ikinci kez komutan değişikliği yapmasıydı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Eylül’de kısmi seferberlik ilan etti. Bu 300 bin kişinin silah altına alınması anlamına geliyordu.
Rusya’nın taktik değiştirdiği iddiaları bir süre sonra doğrulandı. Daha sonraki süreçte Ukrayna’nın doğusuna, Donbas bölgesine ve Karadeniz liman kentlerine odaklandı. Bir başka hedef ise Ukrayna’nın altyapı sistemleriydi.
Rusya’nın odaklandığı yerlerden biri de Ukrayna’nın ayrılıkçı bölgesiydi. Donetsk ve Luhansk ile Zaporojiye ve Herson, Eylül ayında düzenlenen referandumlardan sonra Rusya’ya katıldı. Kırım’da yaşanan süreç tekrarlanmıştı.
Ekim
Rusya 9 Ekim’de Ukrayna’nın birçok şehrine ölümcül saldırılar düzenleyerek aralarında Kiev’in de bulunduğu sivil hedefleri vurdu. Saldırılar, ilhak edilen Kırım’ı Rusya’ya bağlayan stratejik Kerç Köprüsü’ne 8 Ekim’de düzenlenen bombalı kamyon saldırısını takip etti.
Rusya saldırısında intihar İHA’ları kullandı. Ukrayna ordusu bu saldırıların birçoğuna karşı kendini savundu ancak hava savunması yetersiz kaldı.
Polonya’nın sınır kasabası Przemyśl, Ukrayna’daki savaştan kaçan ve aynı zamanda evlerine dönen göçmenlerin dönüp dolaştığı bir yer oldu.
Rusya, Ekim sonunda tahıl koridoru anlaşmasını askıya aldığını açıkladı. Ancak yapılan görüşmelerin ardından Kasım ayında yeniden açıldı ve anlaşma 120 gün süreyle uzatıldı. Tahıl sevkiyatı 19 Mart’a kadar sürecek.
Kasım
Kasım ayı itibariyle Polonya yaklaşık 1,5 milyon Ukraynalıyı kabul etmişti. Yerel belediye başkanları mültecileri desteklemek için paralarının tükenmekte olduğunu söyledi.
ABD Ukrayna’ya milyarlarca dolarlık silah tedarik etmeye devam etti. ABD’nin yeni yaptırımları Rusya’nın fosil yakıtlar, bankacılık, havacılık ve hatta elmas gibi değerli madenler gibi çok çeşitli sektörlerini kapsıyordu.
Kuzeydoğudaki Izium kentinde keşfedilen en büyük toplu mezarlardan birinde 451 kişinin cesedi bulundu. Müfettişler kalıntıların kimliklerini tespit etmeye çalışıyor.
Rusya, işgal operasyonunun başlangıcından bu yana üçüncü kez komutan değiştirdi. Rusya Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanı General Valeri Gerassimov’un Ukrayna’daki Rus Kuvvetlerinin komutanlığına atandığı duyurdu.
Aralık
Sovyet döneminden kalma insansız hava araçlarından ateşlenen Ukrayna füzeleri Rusya’nın derinliklerine düştü. Ukrayna ayrıca kendi uzun menzilli savaş insansız hava araçlarını geliştirmeye hız verdi.
Ocak
Yılın başlarında Birleşmiş Milletler, Rusya ile bir anlaşma yaparak yurtdışına tahıl göndermeye devam etmek için bir “insani koridor” oluşturdu. Ancak Ocak ayına gelindiğinde, Mart ortasında sona erecek olan anlaşma, Ukraynalı yetkililere göre Rusya’nın oyalamasıyla beklendiği gibi işlemiyordu.
Almanya, Kiev’e Leopard 2 savaş tankları tedarik etme konusunda artan bir baskıyla karşı karşıya kaldı.
Rus güçleri, yakın zamanda gerçekleşen bir roket saldırısında 89 Rus askerinin ölmesine misilleme olarak Ukrayna kışlalarına ölümcül füze saldırıları düzenlediklerini iddia etti. Ukraynalı yetkililer kayıpları reddetti.
Şubat
Devlet Başkanı Volodmir Zelenski’nin United24 kampanyası Şubat ayından bu yana 275 milyon dolardan fazla yardım topladı. Taban örgütleri ön saflara her türlü desteği göndermek için ortaya çıktı.
Rusya, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinin tamamını ele geçirmek amacıyla 500.000 kadar askerin katılacağı yeni bir saldırı başlatmaya hazırlanıyor.
İşgal operasyonunun birinci yılına birkaç gün kala ABD Başkanı Joe Biden, Kiev’e giderek Zelenski ile görüştü.
