Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2020 yılında 67,4 milyar TL açık verdi. 343 milyar liralık emekli maaşının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı.
Sosyal Güvenlik Kurumu, 2020 yılında 67,4 milyar TL açık verdi. 343 milyar liralık emekli maaşının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı.
SGK’nın 2020 mali tablolarına göre kurumun gelirleri 472,6 milyar lira oldu. Gelirler içerisinde işçi ve işverenlerin ödediği sigorta primleri 323,1 milyar lirada kaldı. 85 milyar lira devlet katkısının yanında borç yapılandırmasından gelen paraya rağmen gelirlerdeki artış 2019 yılına göre yüzde 11’i geçemedi.
BÜTÇEDEN 249 MİLYAR LİRA AKTARILDI
Bütçeden SGK’ya, açığın finansmanının yanı sıra, yukarıda sözünü ettiğimiz prim gelirlerinin 4’te 1’I oranındaki devlet katkısı, emeklilere yılda 2 defa yapılan 1000’er TL tutarındaki bayram ikramiyesi (yaklaşık 25 milyar lira), ödeme gücü olmayanların genel sağlık sigortası (GSS) primi, kaldırılan vergi iadesinin yerine emeklilere yapılan aylıklarının yüzde 4’ü oranındaki “ek ödeme” ve çeşitli kanunlarla prim karşılığı olmaksızın SGK’ya yaptırılan ödemeler için kaynak aktarılıyor.
Bütçeden SGK’ya aktarılan para tutarı son yıllarda giderek artıyor. 2015 yılında 79 milyar lira olan bütçeden SGK’ya yapılan transfer tutarı 2016’da 108.1 milyara, 2017’de 128.2 milyara, 2018’de 150.5 milyara, 2019’da 196.8 milyar liraya yükseldi. 2020’de ise önceki yıla göre yüzde 26.4 artarak 248.8 milyar lira oldu.
2020 yılında merkezi yönetim bütçesi 138.9 milyar lira açık verdi. SGK’ya aktarılan para tutarı 110 milyar lira düzeyinde kalsaydı merkezi yönetim bütçesi 2020 yılında açık vermeyecekti.
Bütçeden yapılan transferlerin gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı 2008 yılında yüzde 3.52 düzeyinde iken devlet katkısının ilk uygulamaya konulduğu 2009’da yüzde 5.26’ya çıktı. Sonraki yıllarda düzenli olarak azaldı ve 2015’te yüzde 3.38’e kadar geriledi.
2016 yılından beri tekrar artış trendine giren SGK’ya yapılan bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı 2019’da yüzde 4.56 iken 2020’de yüzde 5.13’e çıktı.
GELİR GİDERLERİ KARŞILAMIYOR
SGK’nın giderleri ise bir önceki seneye göre 2020 yılında yüzde 16,4 arttı. Kurumun giderlerinin toplamı 540 milyar liraya yükseldi. SGK gelirlerinin giderleri karşılama oranı da 7 yıl sonra ilk kez yüzde 90’nın altına geriledi. Gelirlerin giderleri karşılama oranı yüzde 87,5’a düştü.
AÇIK HEDEFİ 17,3 MİLYAR LİRA ŞAŞTI
SGK’nın 2020 yılı başında koyduğu açık hedefi 50,1 milyar lira seviyesindeydi. Ancak Kurum kendi hedefini 17,3 milyar lira aşarak 67,4 milyar lira açık verdi. 85 milyar liralık devlet katkısı da dahil edildiğinde sosyal güvenlik kara deliği tarihi rekorla 152,5 milyar liraya ulaştı.
PRİMLER EMEKLİ MAAŞLARINI ÖDEYEMİYOR
SGK için tehlike çanlarının çalmasına sebep olan kara delik, emekli maaşlarında da kendini gösteriyor. 323,1 milyar lira sigorta primi toplanırken, 343 milyar lira tutan emekli maaşlarının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı. Hazine’den 20 milyar lira aktarılmasaydı emekliye maaş ödenemeyecekti. 13 milyona yakın emekliye yenilerinin eklenmesiyle emekli aylıklarının ödenemez hale gelmesinden korkuluyor.
SGK’NIN 2021 YILI İÇİN AYRILAN BÜTÇESİ İLK 3 AYDA 600 MİLYAR TL’Yİ GEÇTİ
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2021 yılındaki bütçesi, bir başka deyişle giderleri 604 milyar liraya çıkacak. Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2021 yılı bütçe kitapçığına göre, gelecek yıl SGK’ya bütçeden yapılan toplam transferler ise 259 milyar TL’ye ulaşacak.
Sayıştay’ın 2020 Eylül raporuna göre 67.4 milyar rekor açık var. Verilere göre, bu yıl emeklilik prim gelirleri 170 milyar lira olurken, gelecek yıl bu rakam 203 milyar TL’ye çıkacak. Bu yıl için 1.6 milyar TL olan prim yapılandırma gelirleri ise, 2021 yılında 938 milyon TL’ye kadar gerileyecek.
Gelirlerin toplamı 456 milyar TL’den 534 milyar TL’ye yükselecek. Giderler ise 541 milyar TL’den 604 milyar TL’ye çıkacak. Giderler boyutundaki en önemli kalem olan emekli aylıklarına bu yıl 343 milyar TL aktarılırken, gelecek yıl bu rakam 385 milyar TL’ye çıkacak.
Sağlık giderleri de 136 milyar TL’den, 152 milyar TL’ye çıkacak. SGK’ya bütçeden yapılan transferler ise 249 milyar TL’den 259 milyar TL’ye kadar yükselecek.
Transferler içinde en önemli kalemi oluşturan açık finansmanı bu yıl 82 milyar TL olurken, gelecek yıl 69 milyar TL’ye düşecek. Transferlerin bir diğer kalemi olan teşvikler için 27 milyar TL, ödeme gücü olmayanların GSS primleri için de 15.9 milyar TL aktarılacak.
