Sait Karaduman / Ajans Bizim – Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) pandemi nedeniyle uzaktan çalışmalarda “adil bir çalışma düzeni” için 12 maddelik bir rehber yayımladı.
Pandemi ve teknolojik gelişmelerle birlikte uzaktan çalışma biçimleri birçok sektörde olduğu gibi medya sektöründe de yaygınlaştığı bunun da medya sahipleri tarafından benimsemiş olduğuna dikkat çekilen açıklamada, özellikle yazılı basın ve internet sitelerinde bu yeni normalin kalıcı hale gelmesinin beklendiği vurgulandı.
Uzaktan çalışma sisteminin gazeteciler aleyhine yeni hak kayıplarını beraberinde getirdiği ifade edilen açıklamada, saatlerinin esnekleşmesi, ulaşılamama hakkı, iş ile ilgili yapılan harcamaların kim tarafından karşılanacağı ve özel hayatın gizliliğinin, uzaktan çalışma biçimlerinde öne çıkan sorun ve talepler oluşturduğu bildirildi.
TGS tarafından yapılan açıklamada; “İş Kanunundaki ilgili maddelerin yanı sıra uzaktan çalışma yönetmeliğinin, çalışanların hak ve güvencelerini korumaktan uzak olduğunu görüyoruz. Bu amaçla Türkiye Gazeteciler Sendikası olarak hem Bakanlığa hem de işverenlere bir çağrıda bulunuyor ve 12 maddelik bir tavsiye listesini ilan ediyoruz” denildi.
TGS’nin 12 maddelik tavsiyesi şöyle:
“1. İlgili kamu kuruluşları, uzaktan çalışma ile ilgili ILO standartlarına uygun düzenlemeleri derhal hayata geçirmelidir. İlgili kanun ve mevzuatlarda çalışanlar aleyhine olacak muğlaklıklara izin verilmemelidir. Bu süreçte sendikaların görüşü alınmalıdır.
- Uzaktan çalışma gönüllülük esasına dayanmalı, uzaktan çalışmaya geçişte mutlaka çalışanın onayı alınmalıdır. Uzaktan çalışmanın, mobbinge dönüşmesine izin verilmemelidir.
- Uzaktan çalışan ve diğer personel arasında başta ücret, terfi, eğitim, kariyer gelişimi, çalışma süresi, yan ödemeler gibi hiçbir konuda ayrımcılık yapılmamalıdır.
- İnsan onuruna yaraşır bir iş ve çalışma koşulları, uzaktan çalışanlar için garanti edilmelidir.
- Uzaktan çalışanların toplu sözleşme ve örgütlenme özgürlüğünü engelleyecek uygulama ve düzenlemelere izin verilmemelidir.
- Uzaktan çalışanın mesai saatleri ve ara dinlenme süreleri net olarak belirlenmeli ve bu süreler işverence suistimal edilmemelidir.
- Mesai saatleri dışında, ara dinlenme sürelerinde ve hafta tatillerinde çalışanın, ulaşılamama hakkına saygı gösterilmelidir.
- Fazla mesailerin belirlenmesi ve fazla mesai ücretlerinin ödenmesi konusunda uzaktan çalışanlar hak kaybı yaşamamalı, işverenler yasal yükümlülüklerine uymalıdır.
- Gerekli ekipman, program ve yazılım desteği ve iş ile ilgili yapılan diğer harcamalar (elektrik, su, doğalgaz, internet, cep telefonu faturaları vd.) netleştirilmeli, bu harcamalar işveren tarafından karşılanmalıdır. Uzaktan çalışmaya geçiş sonrasında da çalışana yemek ve benzeri ödemelerin yapılmasına devam edilmelidir.
- Çalışma uzaktan yapılsa da işveren işçi sağlığı iş güvenliğinden sorumludur. İşveren; uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla ilgili yükümlülüğünü sürdürmelidir.
- İş gereği kullanılan gözetim araçları sınırlandırılmalı, çalışanın özel hayatının gizliliğine saygı gösterilmelidir. Bunun suistimal edilmesi halinde cezai yaptırımlar net olarak ifade edilmelidir.
- Uzaktan çalışmada korunması gereken veriler ve çalışanın bu konudaki yükümlülükleri belirlenirken; öncelikle, işverence verilerin korunması konusunda teknik güvenlik önlemleri alınmalı, siber güvenlik başta olmak üzere diğer güvenlik önlemlerine ilişkin programlar çalışanın kullanımına sunulmalı ve çalışan bilgilendirilmelidir.”
