• Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim
Biz Haberiz
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Biz Haberiz
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Anasayfa Yazarlar Attila AŞUT

Türkçenin emekçisi Ali Dündar için

Attila AŞUT Yazar: Attila AŞUT
18/11/2020
Kategori: Attila AŞUT, Yazarlar
0
0
PAYLAŞIM
42
GÖRÜNTÜLENME
Facebook'da PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'da Paylaş

Türkçenin yorulmaz emekçilerinden Ali Dündar‘ı 7 Kasım’da yitirdik. Köy enstitülü çınarımız 96 yaşındaydı… Haberiniz oldu mu acaba?

Ali Dündar, Pazarören Köy Enstitüsü’nü ve Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirmiş, daha sonra yurtdışında Georgetown Dil Enstitüsü‘nde eğitim görmüştü. Dil Devrimi’ni ve köy enstitüleri ülküsünü yaşatmak için 12 Eylül darbesinden sonra kurulan Dil Derneği ile Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı‘nın da kurucularındandı.

Çeşitli eğitim kurumlarında öğretmen, yönetici ve denetmen olarak görev yapmış; dilimizin özleşmesine çok emek vermiş; Türkçe üstüne yüzlerce makale, onlarca kitap yazmıştı. Şeriata Karşı Laik Eğitim Özgür Toplum, Dil ve Bilinç, Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye, Dil ve Düşünce, Türkçesi Varken, Eğitim ve Dil, onun bu alandaki önemli yapıtlarıydı…

İlk yazıları Köye Doğru, Köy Enstitüleri ve Yeni Adam dergilerinde yayımlanmıştı. Sonraki yıllarda Ülkü, Ilgaz, Şölen, Varlık, Türk Dili, Abece, Kıyı, Damar, Çağdaş Türk Dili dergilerinin yanı sıra Ulus, Hâkimiyet, Barış, Halkçı, Yeni Halkçı, Cumhuriyet gazetelerinde de yazdı. Cumhuriyet‘teki dinsel içerikli yazılarında “Emekli Vaiz Muhammed Dafi” imzasını kullanırdı. Dinci gericiliği ve şeriat yanlılarını, onların anladığı dilden eleştirdiği yazılardı bunlar. Her koşulda laikliği ve çağdaş eğitimi savunurdu.

Öz Türkçe konusunda ödünsüz bir kalemdi. 1998’de Sunullah Arısoy Türk Dili Ödülü’ne değer görülmüş, daha sonra Ahmet Miskioğlu‘nun İstanbul’da çıkardığı Türk Dili Dergisi‘nce “Türkçeyi En İyi Kullanan Yazar” seçilmişti.

Ondaki arı dil sevgisi bir tutkuydu adeta. O yüzden bazen aşırıya kaçtığı, ortalama okurun anlamakta güçlük çektiği sözcükler kullandığı olurdu. Örneğin Öğretmen Dünyası dergisinde yayımlanan bir yazısının başlığı şöyleydi: “İnaklar Cangılından Us Ekeneğine…”

“İnak” dogma demektir. “Ekenek” ise ekilen yer ya da mezra anlamına geliyor. “Us”un akıl demek olduğunu ise belirtmeye gerek yok sanırım.

Ama hepsi bu kadar değil. Ali Dündar‘ın söz dağarcığında bakın daha neler var:

Acınık (zavallı), acıntı (travma), ağancak (asansör), akarcı (rantiye), alaysama (ironi), alsatçı (bakkal), altyüklenci (taşeron),  aşırtı (intihal),  atıkdöşem (kanalizasyon), ayartı (iğva), ayrınca (istisna), basaç (TV kumandası), basbin (otobüste bilet basılan kutu), belgeçekim (klip), belirtke (alametifarika), besidüzen (diyet, perhiz), biçimbirim (konfigürasyon), biçimce (format), biçimcelemek (formatlamak), bilecen (malumatfuruş), bilgitay (üniversite), buyurgan (diktatör), bütünbirim (ünite), dördül (rubai), dördültaş (karo), değerlem (rating), dolyat (açılınca yatak, toplanınca dolap olan gereç), düşüngüdü (ideoloji), düşüngüdüsel (ideolojik), eralım (alivre; ürünü tarlada dalında alma), erkgüç (otorite), erkdüzen (devlet sistemi), etleç (obez, etli), geçimlik (nafaka), ileç ya da izleç (enstrüman), nedence (vesile)…

Ali Dündar‘ın önerdiği öz Türkçe sözcüklerin ne kadarı genel kullanıma girer ve geniş kesimlerce benimsenir bilmiyorum ama onun bu alandaki çabasını çok değerli bulduğumu belirtmek isterim.

Onun ölümüyle çok önemli bir dil savaşçısından yoksun kaldık.

Türkçe dostlarının başı sağ olsun…

* * *

Ali Dündar, yılların birikimi olan değerli kitaplığını ve belgeliğini, birkaç yıl önce CHP Genel Merkezi’nde oluşturulması düşünülen Parti Okulu Kütüphanesi’ne bağışlamıştı. Doğru bir seçim miydi, tartışılır. Ancak şurası da bir gerçek ki belli bir yaşa gelmiş aydınların, ellerindeki çok değerli ekinsel kalıtı güven duygusuyla bağışlayabilecekleri çok az kurum kaldı ülkemizde. Sayısı her gün artan üniversiteler bile artık dudak büküyor böyle bağışlara! Nice değerli yazar arkadaşımın, kitaplıklarını bağışlamak için kapı kapı dolaştıklarını biliyorum. Kimi eğitim kurumları “Seçer alırız” diyormuş. Kimi de alıp depoya atıyormuş. “Yerimiz yok, alamayız” diyenler ise çoğunluktaymış!

Ölür ölmez kitapları işportaya düşen yazarlarımızın öykülerini az mı okuduk gazetelerde!

Yazarların, sanatçıların geride bıraktığı paha biçilmez değerdeki yayınlara ve belgelere sahip çıkan kaç kurum var Türkiye’de?

Örneğin Kültür Bakanlığı, bu konuda şimdiye değin hangi girişimde bulunmuş, kaç yazarın kalıtını güvence altına almıştır?

Gerçekten hüzün verici bir durum…

Yaşamlarını yitiren kütüphane sahibi aydınlarımızın gözleri bir de bu yüzden arkada kalıyor ne yazık ki…

Tags: ali dündarAttila AşutTürkçe
Önceki Haber

Ondalık sayıların yazımı

Sonraki Haber

Eski araca yeni lastik…

Attila AŞUT

Attila AŞUT

Benzer Yazılar

Ercüment TUNÇALP

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Coşkun KARTAL

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Attila AŞUT

“Yöndeşme” Ne Demek?

05/07/2025
Manşet

Tüm annelere…

04/07/2025
Manşet

Kürtler memleketi işgal ediyor, Allah’ını seven defansa gelsin!

02/07/2025
Ercüment TUNÇALP

Ekonomik büyüme mi, kalkınma mı?

02/07/2025
Sonraki Haber

Eski araca yeni lastik...

Bizi Takip Edin

  • Çok Okunanlar
  • Yorumlar
  • En Son

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

27/06/2025

Ekonomik büyüme mi, kalkınma mı?

02/07/2025
Görsel: Pixabay

Maaşlara yansıyacak enflasyon farkı netleşti

03/07/2025
Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

07/07/2025

Son Haberler

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

07/07/2025
Biz Haberiz

Takip Et

Kategoriye Göre Arayın

  • Ali TARTANOĞLU
  • Attila AŞUT
  • Ayşe ÖZER
  • Banu MERTYÜREK GÜLER
  • Belgeler
  • Bilim-Teknoloji
  • Can Dostlarımız
  • Çeviriler
  • Çevre
  • Cezaevindeki Gazeteciler
  • Corona Yazıları
  • Coşkun KARTAL
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Emek
  • Ercüment TUNÇALP
  • Genel
  • Grev
  • Güncel
  • İnsan Hak.E.B
  • İnsan Hakları
  • Kadın
  • Kültür Sanat
  • Manşet
  • Medya
  • Nusret ERTÜRK
  • Öldürülen Gazeteciler
  • Orhan AYDIN
  • Politika
  • Rahmi YILDIRIM
  • Sağlık
  • Saim TOKAÇOĞLU
  • Seda YİĞİT
  • Sezai BAYAR
  • Tarım
  • Video
  • Yazarlar
  • Yitirdiklerimiz

Son Haberler

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025
  • Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.