İl İdaresi Kanunu’ndan “Devletin valisi” tanımının 3 yıl önce KHK ile kaldırılarak, “Vali, ilde Cumhurbaşkanı’nın temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır” diye değiştirildiği ortaya çıktı.
Sözcü yazarı Saygı Öztürk, bugünkü yazısında vali ve kaymakamların üyesi olduğu Türk İdareciler Derneği’nden bir yetkili yaptığı görüşmeyi aktardı. Yetkili, Vali tanımında yapılan değişiklik konusunda muhalefetin bile yeterince bilgi sahibi olmadığını belirterek şöyle dedi:
“5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 9 maddesinde ‘Vali, ilde Devletin ve hükümetin temsilcisi ve ayrı ayrı her bakanın mümessili ve bunların idari ve siyasi yürütme vasıtasıdır’ deniliyordu. 2 Temmuz 2018 çıkarılan 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu madde değiştirildi.”
Yeni Vali tanımında, ‘Devletin temsilcisi’ çıkarıldı, yerine ‘Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtası’ ifadesi geldi. Yetkili sözlerine şöyle devam etti:
“Yeni sistemde bu arkadaşlarımız Cumhurbaşkanının atadığı ve ona karşı sorumlu kamu görevlileridir. Yani, Devlet temsili gibi hukuki bir statüleri yoktur. Bu durum bilinirse kim niye öyle yahut böyle davrandı diye eleştiride bulunmazlar.”
Atama koşulları da değişti
Vali ve kaymakamların atama koşullarında da bir değişikliğe gidildi. 5 yıl SGK’lı çalışan herkes Vali, 5 yıl kamu görevi yapan her fakülte mezunu Kaymakam olarak atanabilecek. Kaymakam, ilçede Cumhurbaşkanının idari yürütme vasıtası olarak tanımlandı, hiçbir temsil yetkisi kalmadı. Yani kaymakamların da hükümeti ve milli bayramlarda Devleti temsil yetkisi artık yok.
10 Haziran 2018’de Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yer alan İl İdaresi Yasasında değişiklik öngören kararnamede şu hükümler yer aldı:
“Atama şekilleri 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde düzenlendi. 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4. Maddesi, 1 sayılı cetvelde sayılan görevlilerin görev süreleri Cumhurbaşkanının görev süresi ile sınırlandırdı. Yani bugün Vali olarak görev yapanlar, Cumhurbaşkanının görev süresi sonunda onunla birlikte ayrılmak durumunda.”
