Çiftçinin daha fazla ürün alabilmek adına 1970’li yıllardan itibaren ekiminden vazgeçtiği yerel buğday çeşitleri, halk elinde çoğaltılarak yeniden ekildi.
Seyfi Çelikkaya / Ajans Bizim – Türkiye’nin önemli tarım bölgelerinden Yozgat’ta, 1970’lı yıllardan itibaren çiftçinin daha bol verim alabildiği yabancı menşeili, tek yıllık tohumlara yönelmesi nedeniyle unutulan yerel buğday çeşitleri halk elinde çoğaltılarak, yeniden ekilmeye başlandı.
Tarım ve Orman İl Müdürü Tanju Özkaya, ülkenin ve Yozgat’ın kadim değeri olan ”Atalık Yerel Buğday” çeşitlerinin ekimlerini, verdikleri teknik destek ile çiftçilerin tarım alanlarında toprakla buluşturduklarını söyledi. Özkaya, ekimlerin önceki yıllarda Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile birlikte uygulanan ‘Yerel Buğday Projesi’ kapsamında küçük alanlarda ekilerek çoğaltıldığını, elde edilen tohumların ise bu yıldan itibaren daha geniş alanlarda ekimlerinin yapıldığını aktardı. Özkaya, yapılan demonstrasyon ekimlerinde, Yozgat’ta bilinen atalık buğdayı ‘Sarıbursa’ ile birlikte ‘Sarıbuğday, Akbuğday, Siyez, Karakılçık’ yerel buğday çeşitlerinin ekimini yaptıklarını dile getirdi. Özkaya, ‘’Ülkemiz, en temel besin kaynağı olan buğdayın anavatanı ve gen merkezi durumundadır. Ekimlerini yaptığımız çeşitler, yüzyıllardır İlimizde ve ülkemizde yetiştirilen atalarımızdan bize intikal eden buğday çeşitlerimizdir. Bizim ata mirası tohumlarımız ve eski tatlarımızdır. 1970’li yıllardan sonra çiftçilerimizce daha fazla verim veren modern buğday çeşitleri kullanmaya başlanması ile birlikte geleneksel buğday türlerinin ekim ve üretimi düşüşe geçmiştir’’ dedi.
Tarım Müdürü Özkaya, geçtiğimiz yıllarda ‘Yerel Buğday Projesi’ kapsamında bu çeşitlerin değişik İlçe ve köylerde çiftçilerle ekilerek, çoğaltıldığını anlattı. Özkaya, şunları söyledi:
‘’Çoğaltılan bu atalık yerel buğdayların çiftçi eliyle korunması, ekiliş ve üretiminin yaygınlaştırılması gayesiyle buralarda çoğaltılan tohumluklardan Sarıbursa buğdayı Merkez İnceçayır köyünde, Akbuğday çeşidi Sorgun ve Merkez İlçemizde, Siyez buğdayı Yerköy İlçemizde, Karakılçık buğdayı Merkez ilçemizde deneme parseli şeklinde toplamda 3 ilçemizdeki 6 köyde 7 çiftçimizle birlikte ekilmiştir. Amacımız bu atalık buğday çeşitlerinin çiftçilerimiz tarafından belirli alanlarda ekimlerinin yapılarak gen kaynaklarının çiftçimiz eliyle korunmasını sağlamak ve ata mirasımız olan yerel buğday tohumlarının çiftçi eliyle üretim ve tüketiminin devamını sağlamaktır. Çiftçilerimiz yeni tohumların yanında bu tohumlukları da ekmelerini ve bu ata mirasımız olan tohumlukların halk elinde muhafaza etmelerini istiyoruz’’
