Abdurrahman Antakyalı / Ajans Bizim – Avustralya’nın Curtin Üniversitesi liderliğinde gerçekleştirilen yeni bir araştırma, havai fişek gösterilerinin hayvanlar ve genel çevre açısından “son derece yıkıcı” etkilerinin olduğunu ortaya koydu.
Araştırmada ışık gösterileri için daha yeşil alternatiflerin kullanılması çağrısı yapıldı. Pacific Conservation Biology dergisinde yayımlanan araştırmada Hindistan, ABD, Yeni Zelanda ve Avrupa’nın bazı bölgelerindeki önemli kutlama etkinliklerinin ekolojik etkileri gözden geçirilerek havai fişek gösterilerinin çevre üzerindeki bilançosu incelendi.
Araştırma ekibi yaptıkları yazılı açıklamada bazı büyük ölçekli havai fişek etkinliklerinin zamanlamasının, yaban hayatının göç ya da üreme hareketlilikleriyle aynı zamana denk geldiğini ve dolayısıyla yaban hayatı üzerinde olumsuz uzun dönemli popülasyon etkilerine sahip olabileceğini söyledi.
Ekip örnek olarak İspanya’daki festivallerde kullanılan havai fişeklerin serçelerin üreme başarısını etkilemesini ve Güney Amerika deniz aslanlarının Şili’deki yeni yıl havai fişek gösterileri sonucu üreme sezonunda davranışlarını değiştirmesini verdi.
Makalenin baş yazarı ve Curtin Üniversitesi Moleküler ve Yaşam Bilimleri Fakültesi’nden Doçent Philip Bateman, Xinhua’ya verdiği demeçte, havai fişeklerin kısa dönemde evcil hayvanlarda strese neden olan gürültü ve ışık karmaşası oluşturmakla kalmadığını, aynı zamanda uzun vadede yaban hayatı üzerinde çok daha büyük ölçekli etkisinin olduğunu belirtti.
Bateman, “Havai fişeklerin, neden oldukları kirlilikten, gürültü ve ışıklara kadar çok kapsamlı etkileri olabilir” diye konuştu.
Uzman bilim insanı, havai fişeklerin gürültüsünün paniğe ve artan tepkilere neden olduğunu ve hayvanları kaçma davranışına zorladığını, dolayısıyla geceleyin tünemiş kuşların kaçmaya çalışmalarına yol açtığını vurguladı.
Bateman, ağır metaller gibi kirletici maddelerin, ortama girdikten sonra çevreyi ve yaban hayatının sağlığını kötüleştirerek yaban hayatı üzerinde uzun dönemli etkilere sahip olabileceğini sözlerine ekledi.
Yaban hayatının göç ya da üreme dönemlerindeki hassas sürelerde havai fişeklerin yasaklanmasının bu etkiyi sınırlandırabileceğini kaydeden araştırmacılar, insansız hava araçları ya da diğer ışık bazlı gösteriler gibi, havai fişek gösterilerinin yerini alacak daha çevre dostu yöntemlerin bulunması çağrısı yaptı.
Bateman, “Bu topluluk etkinliklerinin sürdürülebilir bir şekilde yönetilebileceğine yönelik kanıtlar artıyor ve miadını doldurmuş havai fişek gösterilerinin, yaban hayatı ve çevreye zararlı olmayan daha temiz seçeneklerle değiştirilmesi gerektiği açık” dedi. (Xinhua)
