Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) 2022 Basın Özgürlüğü Raporu’nu yayımladı. Rapora göre geçen yıl 174 davada 263 gazeteci yargılandı, en az 40 gazeteci hapis veya para cezasına çarptırıldı.
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) 2022 Aralık ayı Medya İzleme Raporu yıl boyu yaşanan gazeteciler üzerindeki baskıları gözler önüne serdi. Raporda, 2022 yılında 174 davada 263 gazetecinin yargılandığı görülüyor.
ÇGD, yayımladığı 2022 yılının son raporunda, basına yönelik yaşanan hak ihlalleriyle birlikte bütün yılı inceledi.
Raporda yer alan önemli bölümler şöyle:
- 2022 yılında gazeteciler ve basın kuruluşlarına ilişkin en az 174 dava görüldü/duruşma yapıldı. Bu davalarda en az 263 gazeteci yargılandı. Bazı gazeteciler birden çok davada hâkim karşısına çıktı. Gazetecilerin çoğu hakkında açılan davalar yıl içinde birkaç duruşma boyunca devam etti.
- Bu davalarda en az 40 gazeteci hapis cezası veya para cezasına çarptırıldı.
- Gazetecilere toplamda en az 92 yıl 11 ay 15 gün hapis cezası verildi.
- Gazetecilere toplamda en az 317 bin 900 TL tazminat cezası verildi.
- En az 24 gazeteci hakkındaki yargılamanın sonucunda beraat etti.
- Bir yıl boyunca; en az 33 gazeteci tutuklandı, en az 72 gazeteci gözaltına alındı. Bazı gazeteciler, gözaltına alınmalarının ardından tutuklandı. Bazı gazeteciler, haklarında kesinleşen yargı kararı uyarınca cezaevine gönderildi.
- 61 gazeteci, işini yaparken, özellikle toplumsal olaylarda saldırıya uğradı, engellendi. Saldırıların pek çoğunun arkasından gazeteciler gözaltına alındı. Gazeteciler, daha çok sosyal medya üzerinden tehdit edildi, hedef gösterildi.
RTÜK CEZALARI
ÇGD’nin Medya İzleme Raporu’nda, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) TV kanallarına verdiği cezalara da yer verildi.
- Bir yılda 13 TV kanalına 58 kez ceza kesildi.
- Halk TV, Tele1, KRT, Fox TV ve Flash Haber TV’ye 54 kez ceza kesilirken; TGRT Haber, Beyaz TV, ATV, A Haber, Ülke TV, Kanal 7 ve TV 24’e sadece 3 kez cezai yaptırım uygulandı.
- 5 TV kanalına verilen 54 cezanın toplamı, 17 milyon 335 bin TL olurken; 8 TV kanalına verilen 4 cezanın toplamı 1 milyon 674 bin TL oldu.
EMNİYET GENELGESİ HATIRLATILDI
ÇGD raporunda, basın özgürlüğüne yönelik baskılar arasında gazetecilerin her toplumsal olayı takiplerinde emniyet kuvvetleri tarafından engellenmesine de yer verildi.
Raporda, özellikle MHP siyasi anlayışına mensup kişilerin, bazı gazetecileri hedef alarak darp etmesinin geçen yıl sıklıkla yaşanan gelişmeler arasında olduğunun altı çizildi.
Gazetecilerin haber takiplerinin engellenmesine meşru dayanak sağlamayı amaçlayan Emniyet Genel Müdürlüğünün hukuka aykırı olan, “Toplumsal olaylarda ses ve görüntü alma yasağına ilişkin genelgesi”ne de yer verilen raporda, haber takibi sırasında gazetecilerin engellenmesinin, darp ve gözaltı düzeyine ulaştığı vurgulandı.
DEZENFORMASYON YASASI
Geçen yılın en tartışmalı başlıklarından bir de iktidar mensuplarınca “Dezenformasyonla mücadele” adı altında kamuoyuna lanse edilen “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik” öngören yasa teklifiydi. ÇGD raporunda, söz konusu yasayla ilgili olarak “İktidarların uygulamalarına eleştirel ve sorgulayıcı bir anlayışla yaklaşan gazetecileri doğrudan hedef alan düzenleme, toplumsal tepkilerin önüne geçmeyi, demokratik hakların başında gelen düşünce ve ifade özgürlüğünün hapsedilmesi, otosansürün yasallaşmasını öngörmekteydi.” ifadelerine yer verildi.