Türk Lirası haftaya yüzde 2,17 oranında değer kaybı ile başladı. TL’nin değer kaybı sürüyor: Dolar/TL 9,85, Euro/TL 11,47’yi gördü
Serbest piyasada geçen haftayı 9,60 lira seviyelerinden kapatan dolar, dün gece Asya piyasalarının açılması ile 9,7750’ye, Euro ise 11,2386’ya kadar yükselmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumartesi günü 10 ülkenin büyükelçilerinin ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmesi talimatını verdiğini açıklamasına Türkiye’deki piyasalar, yukarı yönlü yeni rekorlar ile tepki verdi.
Dolar/TL 9,8500 satış fiyatı ile yeni tarihi zirvesini gördü. Şu sıralar 9,7534 –9,7910 bandında işlem görüyor.
Euro/TL ise 11,4711&lik yeni rekorunun ardından şu anda 11,3768 – 11,4195 bandında hareket ediyor.
İmalat sanayi kapasite kullanımı geriledi
Merkez Bankası, İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO), Ekim ayı sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, Ekim ayında, imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak, yüzde 78’e geriledi, Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı (KKO-MA) da bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak, yüzde 77,5 seviyesinde gerçekleşti.
Bu arada, Ekim ayında, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1747 iş yeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtlar toplulaştırılarak değerlendirildi.
Reel Kesim Güven Endeksi Ekim’de 3,8 puan azaldı
Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 1,6 puan artarak yüzde 27,7 seviyesinde gerçekleşti.
Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE)
Merkez Bankası, “İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), Ekim ayı” sonuçlarını açıkladı. Buna göre, Ekim ayında RKGE, bir önceki aya göre 3,8 puan azalarak 109,6 seviyesinde gerçekleşti.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, sabit sermaye yatırım harcaması ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi “artış” yönünde, gelecek üç aydaki üretim hacmi, genel gidişat, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki toplam istihdam, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi “azalış” yönünde etkiledi.
Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) ise bir önceki aya göre 2 puan azalarak, 111,3 seviyesine geriledi.
Ortalama birim maliyetlerde, son üç ayda artış olduğunu bildirenler ve gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği görüldü. Gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin de güçlendiği gözlendi.
ÜFE beklentisi yüzde 27,7’ye yükseldi
Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 1,6 puan artarak yüzde 27,7 seviyesinde gerçekleşti.
Ekim ayında, ankete katılan işyerlerinin yüzde 49,2‘si üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 14,7‘si talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu belirtirken, onu sırasıyla hammadde-ekipman yetersizliği, işgücü yetersizliği, mali imkansızlıklar ve diğer faktörler izledi.
İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 9,6‘ya, aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 72,5‘e gerilerken, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 17,9‘a yükseldi.
Ekim ayında İktisadi Yönelim Anketi sonuçları, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1747 iş yerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıptoplulaştırılmasıyla elde edilerek değerlendirildi.
Bu arada, RKGE’nin 100’e eşit olması “ekonomik faaliyetlere ilişkin istikrarlı görünümü”, 100’den büyük olması “ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) görünümü”, 100’den küçük olması ise “ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı (kötümser) görünümü” ifade ediyor.
Sektörel güven endeksleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Sektörel Güven Endeksleri, Ekim 2021” verilerini açıkladı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Ekim ayında Eylül ayına göre; hizmet sektöründe yüzde 2,1, perakende ticaret sektöründe yüzde 4,8 ve inşaat sektöründe yüzde 1 arttı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Eylül ayında 117,8 iken, Ekim ayında yüzde 2,1 oranında artarak 120,3 değerini aldı.
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre, son üç aylık dönemde iş durumu alt endeksi yüzde 3,8 artarak 124,7 oldu. Son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep alt endeksi yüzde 3,2 artarak 119,1 değerini aldı. Gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi alt endeksi ise yüzde 0,8 azalarak 117’ye indi.
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Ekim ayında yüzde 4,8 oranında artarak 121,1 değerini aldı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre, son üç aylık dönemde iş hacmi satışlar alt endeksi yüzde 6,1 artarak 133,5 oldu. Mevcut mal stok seviyesi alt endeksi yüzde 5,4 artarak 95,6 değerini aldı. Gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisi alt endeksi ise yüzde 3,2 artarak 134,3’e çıktı.
İnşaat sektörü güven endeksi arttı, ancak hâlâ ‘kötümser’
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 91,8 iken, Ekim ayında yüzde 1 oranında artarak 92,7’ye yükseldi.
İnşaat sektöründe bir önceki aya göre, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi alt endeksi yüzde 1,9 azalarak 81,5’e indi. Gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksi ise yüzde 3,5 artarak 103,9 değerini aldı.
İnşaat sektöründe Ekim ayında girişimlerin yüzde 57’si faaliyetleri kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığını, yüzde 43,’ü ise faaliyetlerini kısıtlayan en az bir temel faktör bulunduğunu belirtti. İnşaat sektöründe faaliyetleri kısıtlayan temel faktörlerden; “finansman sorunları” Eylül ayında yüzde 25,7 iken Ekim ayında yüzde 30, “talep yetersizliği” Eylül ayında yüzde 22,2 iken Ekim ayında yüzde 20,6 ve “diğer faktörler” Eylül ayında yüzde 18,3 iken Ekim ayında yüzde 17,4 oldu.
Sektörel güven endeksleri 0-200 aralığında değer alabiliyor, endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor.
