İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları, ülkemizde tiyatro ve sinemanın öncü ismi, Darülbedayi’den İstanbul Şehir Tiyatrosu’na uzanan sanat serüveninin kaptanı, ustası Muhsin Ertuğrul’u vefatının 44. Yılında, her yıl olduğu gibi önce kabri başında andı.
Anma törenine, Müdür Yardımcısı Mehmet Karaosmanoğlu, Genel Sanat Yönetmeni Yardımcıları Emrah Özertem, Can Başak ve Başdramaturg Hilmi Zafer Şahin’in yanı sıra Şehir Tiyatroları sanatçıları Zihni Göktay, Uğurtan Atakan, Hüseyin Köroğlu ve Onur Demircan, yazarlar Ümit Denizer, Turgut Denizer katıldı.
Törende, sırasıyla Zihni Göktay, Uğurtan Atakan ve Ümit Denizer birer konuşma yaptı. Söz alanlar Muhsin Ertuğrul’un ve Şehir Tiyatroları’nın Türk Tiyatrosu için önemini anlattılar.
Tören, Muhsin Ertuğrul’un sevenlerinin mezara karanfil bırakmasıyla sona erdi.
Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde Özel Program
Muhsin Ertuğrul, bu yıl ilk kez özel bir programla Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde anıldı. Bu programa özel ve ödenekli tiyatroların yanı sıra akademisyenler ve tiyatro seyircisi de katıldı. Aynı zamanda İBB Yayınları arasında çıkan Muhsin Ertuğrul Kitabı’nın tanıtımının da yapıldığı program, her biri artık aramızda olmayan ustalarımızı temsil eden mumların yandığı sahne düzeninde, Yılmaz Atadeniz’in yaptığı Muhsin Ertuğrul belgeselinden kısa bir bölümün gösterimiyle başladı.
“Bizler Muhsin Ertuğrul’un Koltuğu’nda Vekâleten Oturuyoruz”
Programda İBB Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Aşyegül İşsever bir konuşma yaptı. Konuşmasında Muhsin Ertuğrul Kitabı yazarlarını ve böylesine güzel bir çalışmadan dolayı İBB Yayınlar Koordinatörü Cengiz Özkarabekir’e teşekkür eden İşsever, “Ben ve benden önceki genel sanat yönetmeni arkadaşlarım, Muhsin Ertuğrul’un koltuğunda vekâleten oturuyoruz. Bunun bilinciyle hareket ediyoruz. Biz, bugün Muhsin Hoca’nın koltuğunda otururken, bu koltukta oturmanın anlamını biliyor ve attığımız her adımdan önce “Muhsin Ertuğrul nasıl davranırdı? Bizden önceki ustalarımız nasıl karar verirdi” diye düşünüyor ve öyle adım atıyoruz” dedi.
“Sanatçı yılkı atına benzer” diyen İşsever, “Ustalarımız tiyatroya “temaşa” demişler; “seyirlik” demektir. Aslında tiyatronun bizdeki adıdır. Çok manidar bir isimlendirme diye düşünürüm. Şundan dolayı. Sanat ve bizim mesleğimiz tiyatro, seyirliktir. Sanatçı da tıpkı, doğada özgür koşan yılkı atları gibidir… Ne yazık ki insan, tuhaf bir mülkiyet duygusuyla, yılkı atının “heves”ini söndürür; ehlileştirmek ister, sırtına eyer ağzına gem vurmak ister. Ve atın “özgürlük koşu”suna son verir. Artık “hayalleri” elinden alınmış bir “yük” atından, yılkı atının koşusu beklenemez. Tarihin her dönemi, sanatın eyerle, dizginle, kırbaç ve mahmuzla mücadelesine tanık olmuştur. Bugün tiyatroda sorumluluk alan bizler, onlardan aldığımız sanat bayrağını yere düşürmeden, bir yılkı atı gibi özgür ve ödünsüz bir koşuyla, insanlığın esenliği ve iyiliği için, güzellikle ileriye taşımanın gayretindeyiz. Bu koltuğun sorumluluğu budur!..
“Ekrem Başkan Bu Kitabı Çok İstedi”
İBB Yayınlar Koordinatörü Cengiz Özkarabekir de yaptığı konuşmada, belgeselci ve yönetmen olarak sinema alanının Muhsin Ertuğrul’a çok şey borçlu olduğunu söyledi. İBB Yayınları olarak yakında çıkacak olan Cemal Reşit Rey Kitabı’nın da müjdesini veren Özkarabekir, “Başkanımız Ekrem İmamoğlu, çıkardığımız bütün kitaplarla yakından ilgileniyor. Özellikle Muhsin Ertuğrul Kitabı’nın ve yakında çıkacak olan Cemal Reşit Rey Kitabı’nın hazırlanmasını çok istedi. Muhsin Ertuğrul Kitabı’nı Gökhan Akçura’nın editörlüğünde, alanında uzman yazarların metinlerinden oluşan bir çalışma olarak planladık. Yaklaşık bir yıllık bir hazırlık evresinden sonra bugün sizlerle buluşturuyoruz” dedi.
Kitabın yazarları arasında olan ve aynı zamanda İBB Şehir Tiyatroları başdramaturgu Hilmi Zafer Şahin de yaptığı konuşmada, Gökhan Akçura’nın yazma daveti üzerine kitapta yer aldığını ve Muhsin Ertuğrul’un anıları üzerinden bir yazı hazırladığını söyledi. Şahin, Muhsin Ertuğrul’un kurumsal kimlik üzerinde duruşundan, Şehir Tiyatroları’nın Türk Tiyatrosu’nun kurucu merkezi oluşundan bahsetti, 1979’da vefat ettiğinde onlarca kişi, kural ve yazarı arkasında bıraktığını söyledi.
“Beni Darülbedayi’ye Muhsin Hoca Davet Etti”
Ustamız Zihni Göktay da bu anlamlı programda bir konuşma yaptı. Tiyatro sahnelerine İBB Şehir Tiyatroları İstanbul Klasiklerle Buluşuyor repertuvarı dahilinde Gidiş Dönüş Moskova (Retro) oyunuyla dönen Zihni Göktay, “Muhsin Hoca, ben bir oyunda oynarken, bilet alıp gerilerden seyretmiş. Ertesi gün bana bir davet geldi. Darülbedayi’ye geldiğimde, beni fuayede karşıladı. Sahnede seyredip beğendiğini ifade etti. Ve elimde tiyatroya alınacak 15 kişinin listesi var. Sen de 16. Kişi olacaksın, dedi. Muhsin Ertuğrul’un davetiyle İstanbul Şehir Tiyatrosu’na katıldım” dedi.
Anma toplantısına Şehir Tiyatroları Müdürü İlyas Ceran, Genel Sanat Yönetmeni Ayşegül İşsever, Müdür Yardımcısı Oytun Askeroğlu, Genel Sanat Yönetmeni Yardımcıları Can Başak ve Emrah Özertem, Başdramaturg Hilmi Zafer Şahin’in yanı sıra Zihni Göktay, Aslan Altın, Suna Keskin, Betül Arım, Filiz Kutlar, Emin And, Ersin Sanver, Hüseyin Köroğlu, Mahperi Mertoğlu, Orhan Kurtuldu, Hülya Aslan Soğukçay, Caner Çandarlı, Selçuk Yüksel’in de aralarında olduğu Şehir Tiyatroları sanatçıları katıldı.
Hazırlanan kitapta yazıları olan Ali Sekmeç, İrfan Dağdelen, Metin Balay, Nesim Ovadya İzrail, Oya Kasap Ortaklan, Sündüz Haşar, Elif Kaynakçı etkinliğin konukları arasındaydı.
