DSİ Genel Müdürlüğü, suya olan ihtiyacın hızla artmasına bağlı olarak mevcut kaynakların tasarruflu kullanılmasına yönelik yürüttüğü çalışmalara devam ediyor.
Seyfi Çelikkaya / Ajans Bizim – Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, tarım, sanayi ve günlük içme suyu temininde tasarrufu ön plana çıkartmaya yönelik yürüttüğü çalışmalarını sürdürüyor. DSİ tarafından bugüne kadar 5 bin 771 kilometre içme ve kullanma suyu isale hattının döşendiği, 2021 yılı sonu itibarıyla 102 modern içme suyu arıtma tesisinin tamamlandığı aktarıldı. Yurt genelinde tüketilen suyun yüzde 77’lik kısmının tarımsal sulamada harcandığına dikkat çekilerek, mevcut su tüketimini azaltmak için modern sulama projelerini uygulamaya konulmaya devam ettiği, 2000’li yılların başında yüzde 6 olan modern sulama oranının yüzde 29’a yükseltildiği bildirildi.
DSİ Genel Müdürü Kaya Yıldız, Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ve Hidroelektrik Santralinde toplam 6 ünitenin tamamının devreye alındığını söyledi. Yıldız, 6 Milyon nüfuslu Başkent Ankara’nın yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak bin 200 MW kurulu güce sahip olan proje ile yıllık 4 Milyar kWh hidroelektrik enerji üretildiğini, milli ekonomiye yıllık 3 Milyar Lira katkı sağlanmakta olduğunu aktardı. Yıldız, ‘’Diğer taraftan tamamlandığında sınıfında dünyanın en yüksek 3. büyük barajı olacak 4 milyon metreküp gövde hacmine sahip olan ve milli ekonomiye yıllık 1,8 Milyar Lira katkı sağlayacak Yusufeli Barajını da bitirme aşmasına getirdik. Ayrıca Dicle Nehri üzerindeki en büyük sulama maksatlı barajlardan birisi olan Silvan Barajı’nın ön yüz beton öncesi gövde dolgusunun tamamlandı’’ dedi.
Yatırımların aralıksız devam ettiğini bildiren Yıldız, DSİ’nin, suların yeraltında depolanması prensibine dayanan yeraltı barajları inşasına da özel önem verdiğini, Cumhuriyetin 100. Yılının kutlanacağı 2023 yılına kadar yerüstü barajlarının yapılamadığı coğrafyalarda 150 yeraltı barajı inşa etmeyi hedeflediklerini açıkladı. ‘’2019 yılında başladık 2021 yılı sonunda 50, 2022 yılı sonunda 100 ve 2023 yılı sonunda 150 yeraltı barajı inşaatı bitmiş olacaktır’’ diyen DSİ Genel Müdürü Yıldız, şu bilgileri verdi:
‘’0Ülkemizin yıllık toplam kullanılabilir su potansiyeli 112 Milyar metreküptür. Kişi başına düşen yıllık su miktarı bin 339 metreküptür. Yıllık kullanılan su miktarı 57,73 milyar metreküp olup, bunun 44 milyar metreküpü sulamada, 13,73 milyar metreküpü de içme kullanma ve sanayi suyu ihtiyacını karşılamada kullanılmaktadır. Bu kapsamda ülkemizde sulanmakta olan 6,85 milyon hektar arazinin 4,56 milyon hektarlık kısmını sulamaya açan DSİ, 2000’li yılların başından itibaren yağmurlama ve damlama gibi modern sulama tekniklerine ağırlık vermiştir. Diğer taraftan ülkemizde tüketilen suyun yüzde 77’lik kısmı tarımsal sulamada harcanmaktadır. Tarımsal sulamadaki su tüketimini azaltmak için modern sulama teknikleri yaygınlaştırılmaktadır. Bu kapsamda 2000’li yılların başında yüzde 6 olan modern sulama oranı yüzde 29’a yükseltilmiştir.’’
İçme suyu Eylem Planı
DSİ Genel Müdürü Yıldız, Türkiye genelinde 2021 yılı sonunda 49 Milyon kişiye ilave içme suyu sağlanacağının altını çizdi. Yıldız, ‘’81 ilimiz için hazırladığımız İçme suyu Eylem Planı ile illerimizin 2040, 2050 ve 2071 yıllarına kadar içme suyu ihtiyacı planlanmıştır. DSİ tarafından 5 bin 771 kilometre içme ve kullanma suyu isale hattı döşenmiştir. 2021 yılı sonu itibarıyla 102 adet modern içme suyu arıtma tesisi bitirilerek günde 9,52 Milyon metreküp AB standartlarında arıtılmış su üretilecektir. GAP kapsamında bulunan Diyarbakır, Adıyaman, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Mardin ve İlçeleri, Şırnak ve ilçeleri ile Siirt ve ilçelerinde DSİ tarafından tamamlanan tesislerle bugüne kadar yıllık 801 milyon metreküp içmesuyu temin edilerek Bölgedeki illerin uzun vadeli ihtiyaçları karşılanmıştır. Ankara’ya içme suyu getirmek için 31 bin 562 metre uzunluğunda tünel inşa edilen Gerede İçme Suyu Projesi önemli bir projedir. Bu Türkiye’deki en uzun içme suyu tünelidir. Gerede İçme Suyu Projesi’ni de bitirerek Ankara’ya temiz ve sağlıklı içme suyu getirdik. Gaziantep’in uzun vadeli içme, kullanma ve endüstri suyu teminini sağlamak amacıyla inşa edilen Gaziantep-Düzbağ İçme Suyu İsale Hattı hizmete açıldı. Gaziantep-Düzbağ İçme Suyu İsale Hattı da gurur duyduğumuz bir proje olarak tarihe geçecektir. Bunun gibi birçok proje hayata geçirilmiş olup, şehirlerimizin içme kullanma suyu meselesinin kökünden çözülmüştür’’ ifadelerini kullandı.
Atık suların toplanması
DSİ Genel Müdürü Yıldız, atık suların toplanması ve arıtılması ile kullanılmış suların tekrar kazanılması maksadıyla gerekli tesisleri yapmak veya yaptırmak, başta içme suyu havzaları olmak üzere çevre ve sağlık açısından acil önlem alınması ihtiyaç duyulan yerlerde gerekli Atık su Tesislerini yapmanın DSİ’nin sorumluluğunda olduğunu hatırlattı, açıklamasını şöyle sürdürdü. Yıldız, ‘’Bu kapsamda, ilk olarak Ergene Havzası Koruma Eylem Planında yer alan ve nüfusu 10 binden fazla olan 13 yerleşim yerinin İleri Biyolojik Atık su Arıtma Tesisi ile 3 yerleşim yerinin Atık su Kolektör Hattının yapımı tamamlanarak işletmeye alınmış ve Belediyelerine devredilmiştir. Kurumumuzca yapılan çalışmalarla 21 Atık su Arıtma Tesisleri tamamlanarak belediyelere devredilmiş ve işletmeye alınmıştır’’ diye konuştu.
Arazi Toplulaştırma
DSİ Genel Müdürü Yıldız, ülke genelinde arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerinin tek elden yürütülmesi amacıyla 2018 Nisan ayı itibariyle Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü görev alanına dâhil edildiğini kaydetti, arazi toplulaştırma çalışmalarına büyük önem verdiklerini aktardı. Yıldız, zaman, emek ve sermaye kullanımını azaltmak, tarımsal işletmelerin verimliliğini artırmak ve kırsal nüfusun yaşam standartlarını iyileştirmek için tarım işletmelerinin sahip olduğu küçük ve dağınık arazi parçalarını modern tarım yönetimine uygun olarak yeniden düzenlemenin çok önemli olduğunu bildirdi ve şu bilgileri aktardı:
‘’Toplulaştırma dağınık ve parçalı araziler birleştirilmektedir. Tarım arazileri düzgün şekilli parsellere dönüştürülmektedir. Her tarla yola kavuşturulmaktadır. Ulaşım ekonomik ve daha kolay hale gelmektedir. Ekilebilir arazi miktarları artmaktadır. Tarım makinelerin kullanımı daha ekonomik olmaktadır. Kullanılmayan küçük araziler değerlendirilmektedir. Tarla sahipleri arasında oluşan anlaşmazlıklar ortadan kalkmaktadır. Tarla için en ideal parsel boyutları oluşturulmaktadır. Kadastro yenilenmiş olmaktadır. Ulaşım, hisselilik ve sulamadan kaynaklanan sosyal problemler önlenmekte ve yargı yükü azaltmaktadır. Düzenleme sonrası araziler değerlendirmektedir. Hisselilik ya da parçalılık sebebi ile değerlendirilemeyen hazine arazileri değerlendirilebilir duruma gelebilmektedir. Hayvancılığa uygun hale getirilmek için mera arazileri de toplulaştırılacaktır. Sulama tesislerinde sulama randımanı ve oranı artmaktadır. Bu kapsamda, ülkemizde 8,42 Milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmaları yürütülmektedir. 6,02 milyon hektar alanda tescil işlemleri gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de arazi toplulaştırma çalışmalarının başladığı 1961 yılından 2002 yılına kadar, 41 senede toplam 450 Bin hektar, 2003-2021 döneminde 19 yılda toplam 5,57 milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmalarının tescili tamamlanmıştır. Sadece 2021 yılında 1,26 milyon hektar alanda tescil çalışmaları tamamlanmıştır. Arazi toplulaştırma ve tarla içi hizmetlerinde 2023 hedefimiz, 8,5 milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmalarının tamamlanmasıdır.’’
