Süfyan Kızılarslan / Ajans Bizim – Dünyaca ünü keman virtüözü Suna Kan, 87 yaşında hayata veda etti.
Devlet Sanatçısı unvanını alan, ünlü keman sanatçısı, 2017 yılında yapılan bir söyleşide, yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle bir süredir konser vermediğini belirtmiş ve “Kemanın kutusunu şimdilik, bu dünyadan gidinceye kadar kapattım” demişti.
Piyanist Gülsin Onay, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, sanatçının vefatını duyurdu ve şunları yazdı:
“Suna Kan’ı kaybetmişiz. Allah rahmet eylesin. Mekânı cennet olsun. Oğlu Ömer Üstel başta olmak üzere tüm yakınlarına, sevenlerine, müzik camiamıza baş sağlığı ve sabırlar dilerim.
Büyük bir müzisyenimizi, yakın dostumu ve yeri doldurulamaz değerli kemancımızı kaybetmenin üzüntüsü içerisindeyim. Kalbimizde hep yaşayacak eşsiz anıları ve kayıtlarıyla…”
“Harika Çocuk” Suna Kan
Suna Kan, 1936 yılında Adana’da doğdu. Babası, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Viyola sanatçısı Nuri Kan’dı ve daha beş yaşındayken babasından keman çalmayı öğrendi. Ardından, aile dostları olan Hulusi Karsel’den keman dersleri aldı.
Ankara Devlet Konservatuvarı’na giren Suna Kan, Avusturyalı eğitimci Walter Gerhardt, İzzet Nezih Albayrak ve Gilbert Backile ile çalıştı, Liko Amar ile çağdaş müzik eserleri üzerine eğitim aldı.
İlk resitalini, henüz on yaşındayken, 18 Nisan 1946’da Ankara Devlet Konservatuarı’nda veren Kan, Mozart’ın 5. Keman Konçertosu’nu seslendirdi. Yeteneği dolayısıyla “Harika Çocuk” olarak anılmaya başladı ve bu ona Avrupa’da eğitim yolunu açtı. İki yıl sonra, 1948’de İdil Biret ile kendisine yönelik özel yasal düzenleme yapıldı ve devlet bursuyla yurtdışına eğitime gönderildi.
Önce ailesiyle birlikte Roma’ya gitti. Birlikte çalışacağı eğitimcinin vefat etmesi nedeniyle Paris Konservatuarı’na gönderildi. Paris’te Gabriel Bouillon ile çalıştı ve konservatuvar eğitimini 1951 yılında birincilikle tamamladı.
Okul sonrası Gabriel Bouillon ile repertuvar çalışmalarını sürdürdü ve uluslararası yarışmalara katlıdı. 1955’te Viotti Yarışması birincilik, bir yıl sonra Münih Yarışması İkincilik ödülü, 1957 yılında Long-Thibaud Yarışması Paris Kenti ödülünü kazandı.
Bu başarılarıyla döndüğü Türkiye’de, 1957 yılında Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solist sanatçısı oldu. 1960 yılında müzisyen ve müzik eleştirmeni Faruk Güvenç ile evlendi.
Türkiye’nin ilk konser piyanisti Ferhunde Erkin ile kurduğu keman-piyano ikilisi ile yurtiçinde ve yurtdışında oda müziği konserleri ve resitaller verdiler. Daha sonra Gülay Uğurata ile bir ikili oluşturdular ve otuz yıla yakın birlikte çaldılar.
Ankara Oda Orkestrası kurucusu
Sanatçı, orkestra şefi Gürer Aykal ve eşi Faruk Güvenç ile Ankara Oda Orkestrası’nın kuruluşunda yer aldı. Orkestranın başkemancı ve solist sanatçı olarak uzun süre görev yaptı.
Suna Kan, Türkiyeli bestecilerinin keman için ürettikleri repertuvarın önde gelen yorumcularından birisi olarak ün yaptı. Necil Kâzım Akses, Ulvi Cemal Erkin ve Ahmet Adnan Saygun keman konçertolarını en iyi yorumlayan sanatçı oldu.
Sanatçı birçok ülkede konserler verdi, konçerto icralarında dünyanın ünlü orkestralarıyla çalıştı. Kendisine orkestralarıyla eşlik eden büyük şefler arasında Istvan Kertesz, Walter Susskind, Zubin Mehta, Hans Rosbaud, Louis Fremaux, Gotthold Lessing ve Michel Plasson sayılabilir arasında sayılabilir. Yehudi Menuhin, Igor Bezrodni, Pierre Fournier, Andre Navarra ve Frederick Riddle ise “çift konçertolar” seslendirdiği ünlü solo sanatçılar arasında sayılabilir.
Devlet Sanatçısı Suna Kan
1971’de Devlet Sanatçısı unvanına verildi. İlk Kültür Bakanı olan Talât Halman’ın Cumhurbaşkanlığı Konser Salonu’nda düzenlemek istediği Itri konserine karşı çıktı. Başbakan Nihat Erim’e gönderdiği mektupta, “alaturka müzik o salonda icra edilirse devlet sanatçısı unvanını iade edeceği” tehdidinde bulundu. Talât Halman’ın bütün çabalarını geri adım atmadı, konser iptal edildi. Bu polemik Talât Halman bakanlık görevinden istifasıyla sonuçlandı.
Suna Kan, 1988 yılında diplomat Halit Güvener ile evlendi ve Macaristan’da bulundu. 1996 yılında Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Onur Altın Madalyası ile ödüllendirildi. Müşerref Hekimoğlu’nun yazdığı “Suna Kan: Öz Şarkısını Duyuran Keman” adlı kitap Sevda – Cenap And Müzik Vakfı tarafından yayımlandı.
