Ajans Bizim – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yıllık enflasyonu yüzde 44,38, Aralık ayı enflasyonu ise yüzde 1,03 olarak açıkladı.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, TÜFE’deki (2003=100) değişim 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1,03, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 44,38, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 44,38 oldu. TÜFE’deki değişim on iki aylık ortalamalara göre yüzde 58,51 olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup yüzde 91,64 ile eğitim oldu. Onu yüzde 69,03 ile konut, yüzde 57,13 ile lokanta ve oteller izledi.
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup ise yüzde 25,88 ile ulaştırma oldu. Onu yüzde 32,32 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 34,08 ile haberleşme takip etti.
Aylık bazdaki değişimler
Ana harcama grupları itibarıyla 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre en çok azalan ana grup yüzde -0,67 ile giyim ve ayakkabı oldu. Onu yüzde -0,42 ile ulaştırma, yüzde 0,02 ile alkollü içecekler ve tütün izledi.
Buna karşılık, 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 2,78 ile ev eşyası oldu. Onu yüzde 1,82 ile haberleşme ve yüzde 1,71 ile konut takip etti.
143 başlıktan 112’sinde artış
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey) 2024 yılı Aralık ayı itibarıyla, 19 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 12 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 112 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi yıllık yüzde 43,94, aylık yüzde 1,17 oldu
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1,17, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 43,94, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,94 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 58,37 olarak gerçekleşti.
Öte yandan, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 28,52 arttı, aylık yüzde 0,40 arttı.
DİSK-AR: “Hissedilen enflasyonu açıklamıyor”
DİSK-AR, enflasyonun gelir gruplarına göre farklı hissedildiğini, TÜİK’in rakamlarının “hissedilen/algılanan enflasyonu açıklamadığını” belirtiyor.
DİSK’in araştırma birimi DİSK-AR’ın açıklamasında TÜİK’in paylaştığı TÜFE rakamlarına atıfta bulunularak, bu kapsamda memur ve emekli aylıklarını belirleyecek olan altı aylık tüketici enflasyonu ise yüzde 15,75 düzeyinde çıktığı kaydedildi. Açıklamada, bu kapsamda işçi ve Bağ-Kur emeklileri için yüzde 15,75, memur ve memur emeklilerin maaş ve aylık artışları toplu sözleşme hükmü nedeniyle yüzde 11,54’te kaldığı ifade edildi.
DİSK-AR araştırmasında şu değerlendirmelere yer verildi:
“Yüksek gelir gruplarının daha düşük gıda enflasyonu hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 42,5 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 30,7 oldu.
Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 77,4 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 30 düzeyinde kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
Hissedilen enflasyon
Gıda enflasyonunda olduğu gibi resmi ortalama enflasyon oranları da düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları gibi çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen/algılanan ve beklenen tüketici enflasyonu düzenli olarak yayımlanıyor. Ancak TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine rağmen, bunun çıktısı olan ‘hissedilen/algılanan enflasyon’u açıklamıyor. TÜİK, uluslararası kuruluşların yaptığı gibi halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan verileri işleyerek yeni bir veri olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıca gelir gruplarına göre enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır.”
Gıda enflasyonu
DİSK-AR’ın araştırmasına göre “TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor.”
Araştırmaya göre, “2005 Aralık’ta 122 olan TÜFE endeksi, Aralık 2024’te 2684’e yükseldi. 2005 Aralık’ta 116 olan gıda fiyatları endeksi ise 2024 Aralık’ta 3841’e yükseldi. Aralık 2005’te yüzde 7,7 olan yıllık enflasyon oranı Aralık 2024’te yüzde 44,38 oldu. Aralık 2005’te yüzde 4,9 olan yıllık gıda enflasyonu ise Aralık 2024’te yüzde 43,58’e yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya devam ediyor. Aralık 2005’te TÜFE’yle benzer seyreden gıda fiyatları endeksi Aralık 2024’te TÜFE’nin 1157 puan üstüne çıktı.”
Maaş zammı oranları da belli oldu
Yıllık enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından 2025 yılında uygulanacak emekli ve memur zammı belli oldu.
Enflasyon, Aralık’ta aylık bazda yüzde 1,03, yıllık bazda ise yüzde 44,38’e geriledi. böylece Aralık ayı enflasyonu ile memur ve emekli zammı için 6 aylık oran netleşti.
Buna göre işçi emeklisi maaşına yapılacak zam oranı yüzde 15,75, memur ve memur emeklisinin zam oranı da yüzde 11,54 olarak belirlendi.
En düşük maaşlar
Bu kapsamda SSK ve Bağ-Kur’luların taban aylıkları 12 bin 500 liradan 14 bin 500 liraya yükseldi.
Memur emeklisinin taban aylığı ise 17 bin 588 liradan 19 bin 619 liraya çıktı.
En düşük memur maaşı da yüzde 11,54 zam ile 39 bin 205 liradan 43 bin 730 düzeyine ulaştı.
Rakamlarla maaş artışı
Bazı maaşlara ilişkin eski ve yeni rakamlar şöyle:
| Unvanı | Durumu | Temmuz 2024/ TL | Zamlı maaş / TL |
| Genel müdür | Emekli, 1/1 | 56.597 | 63.128 |
| Şube müdürü | Emekli, lise, 1/4 | 26.372 | 29.415 |
| Memur | Emekli, lise, 1/4 | 21.372 | 23.958 |
| Öğretmen | Emekli, 1/4 | 26.372 | 29.415 |
| Şube müdürü | Üniversite, 1/4 | 59.476 | 66.329 |
| Memur | Üniversite, 9/1 | 40.817 | 45.527 |
| Öğretmen | 1,4 | 47.433 | 52.906 |
| 65 yaş aylığı | 4.181 | 4.664 | |
| Evde bakım desteği | 9.077 | 10.125 |
