“Turkiyanın en güzel kadını”

DÜNE BAKMA DURAĞI

Acemice, naif ama en çok da mahçup ve güzeldiler…
Objektiflere bakan kadınların hemen hepsinin ortak özellikleriydi bunlar. Beyoğlu’na gidiyor çekine çekine o günlerin önemli stüdyolarına giriyor fotoğraf çektiriyorlardı kadınlar. Yıl 1929’du.
“Turkiyanın En Güzel Kadını”nı seçecekti Cumhuriyet Gazetesi…
Gazi Paşa istemişti bunu Yunus Nadi’den. Cesaret işiydi aslında yapılan. Halkın da kadınların da ne tepki vereceği belli değildi aslında. Yarışmayı düzenleyenler de katılanlar da neyin nasıl olacağını bilmiyordu. O yüzden de, “Bize bu müsabakanın ne şekilde yapılması hakkındaki kıymetli fikirlerinizi bildirmek zahmetine katlanır mısınız?” diye soruyordu okuyucusuna Cumhuriyet.
Önce duyurular yapıldı, “Hanımların ve hanım kızların fotoğraflarını koymaya başlayacağız. Resimlerin bir an evvel matbaamıza gönderilmesini isteriz. Geç kalmayınız” denildi.

Müslüman kadınlar çekingen

İlk fotoğrafı gönderen yine bir Müslüman kadın değildi. Fotoğrafı yayınlanan ilk yarışmacı Matmazel Duega’ydı. Çoğu İstanbulluydu kızların ara sıra başka illerden katılım oluyordu. Mesela Aksaray’dan Seniha İbrahim onlardan biriydi…

Başka kadınlar da vardı; yaşları 16 ila 25 yaşındaydı hepsinin. Birer ikişer gönderiliyordu fotoğraflar ama çoğu fotoğraf yayınlanacak kalitede değildi. Eee o zamanlar çok da kolay iş değildi fotoğraf çektirmek. Bu yüzden de gazetenin matbaasında fotoğrafhane bile kuruldu. Kimi rumuzla kimi de güzel bulduğu bir başkasının fotoğrafıyla katılıyordu yarışmaya. Ama kolay kolay “kül yutmaz” gazeteciler hemen yakalıyordu böyle yapanları. Tek tek “dercediyor”du gazete bunları. “Tıpkı sinema yıldızları gibi filminizi yapacağız” diyordu Cumhuriyet. Yüreği heyecanla atıyordu kızların. Bir de gün gün kupon yayınlanıyordu gazetede. Ama dedik ya herşey acemiceydi diye. Okuyucu beğendiği yarışmacının fotoğrafını kesip de göndermeye kalkınca ard arda duyurular yayınlıyordu gazete.

Modern kadın imajına destek

Acemilikler içinde de olsa “modern kadın” imajının altı çiziliyordu her fotoğrafta. Hatta yarışma Avrupa’da bile ses getirmişti ki Cumhuriyet, Almanya, İsviçre ve Finlandiya gazetelerinin yarışmaya “takdirle” yer verdiğini duyuruyordu.

Acemice, naif, karmaşık da olsa sonunda bitti fotoğrafların yayınlanması. 35 finalist arasında Feriha Tevfik birinci seçildi. Genç cumhuriyetin asri güzellerinden ilkiydi o. Gelin görün ki ilk güzelini seçmiş ama 1929 Dünya Güzellik Yarışması başvuruları için geç kalmıştı Türkiye. Feriha Tevfik de böylece uluslararası yarışmaya katılan ilk Türk kadını olma şansını yitirmişti. Ama şöhret yolunu açmıştı ona bu yarışma. Kadınlara ise modern dünyanın kapılarını…