Journo’dan Sevilay Nur Saraçlar, Türkiye’nin tüm coğrafi bölgelerindeki 20 üniversitenin gazetecilik kulüp başkanlarına ulaştı. Anketi arkadaşlarına da iletmelerini isteyerek hangi medya kuruluşuna ne kadar güvendiklerini sordu. 45 öğrenciden gelen yanıtlara göre:
-Hiçbir medya kuruluşu, 5 üstünden 3,2 puanı aşamadı. Listedeki 33 kuruluşun ortalama puanı sadece 2,2
-En az güvenilenler, iktidar medyasından A Haber, Akit ve Yeni Şafak
-En çok güvenilenler ise uluslararası haber markaları BBC, Fox ve DW
-Kadın öğrenciler arasında bağımsız medyaya, erkek öğrencilerde iktidar medyasına güvenenlerin oranı daha yüksek.
Gazetecilik öğrencilerinin haber kuruluşlarına duyulan güvenin sorgulandığı anket için de Türkiye’nin tüm coğrafi bölgelerini temsilen şu üniversitelerden 20 iletişim fakültesi seçildi: Galatasaray, Nişantaşı, Çanakkale, Ege, Yaşar, Uşak, Ankara, Başkent, Selçuk, Akdeniz, Çukurova, Mersin, Cumhuriyet, Atatürk, Fırat, Gaziantep, Hasan Kalyoncu, Trabzon, Ondokuz Mayıs ve Gümüşhane üniversiteleri.
İlk aşamada gazetecilik ve iletişim kulübü/topluluğu başkanları ile gazetecilik bölümü temsilcileri gibi ilgili alanda idari/temsili görevler üstlenen öğrencilere ulaşıldı. Onlardan, 33 haber kuruluşuna güven düzeylerini 5 üstünden puanlamalarını ve anketi bölüm arkadaşlarıyla da paylaşmaları istendi. Sonuç olarak her üniversiteden, toplam 45 öğrenci mayıs ayında anketi doldurdu.
AA ve TRT’ye güvensizlik çok yüksek
Üstteki grafik, her bir haber kuruluşuna erkek ve kadın öğrenciler tarafından 5 üstünden ortalama kaç puan verildiğini gösteriyor (1: “Hiç güvenmiyorum” – 5: “Çok güveniyorum”).
Diğer sonuçlar özetle şöyle:
-İktidara en yakın olan TV kanalları ve gazetelere öğrencilerin ne kadar güvendiklerini sorduğumuzda, “Güveniyorum” (4 puan) ve “Çok güveniyorum” (5 puan) seçenekleri oldukça az tercih edildi.
-Ankete katılan öğrencilerin %78’i A Haber’e ve %71’i Akit’e “hiç güvenmediklerini” belirttiler. Anadolu Ajansı’na “hiç güvenmiyorum” diyenler %78 iken “çok güveniyorum” diyenler %0. TRT 1’de ise bu oranlar sırasıyla %37 ve %2
Medyascope, Duvar ve Bianet en çok güvenilenlerden
-BBC Türkçe, Fox, DW Türkçe ve Sputnik, gazetecilik öğrencilerinin en çok güvendiği haber markaları olarak öne çıktı. Onları Cumhuriyet izledi. En yüksek puan alan kuruluşlara dahi ortalama güven düzeyinin 5 üstünden 3 seviyesinde kalması dikkat çekici.
-Yerli kuruluşlara bakıldığında, dijitalde doğan yayınlar, eski haber kuruluşlarının birçoğuna kıyasla daha yüksek güven skorlarıyla dikkat çekiyor. Medyascope, Gazete Duvar ve Bianet gibi…
-En az güvenilen ve çoğunu iktidara yakın medyanın oluşturduğu haber kuruluşlarına erkeklerin güven düzeyi, kadınlardan daha yüksek. Eleştirel yayın yapan, bağımsız medya için ise tam tersi bir durum geçerli. Kadınlar bağımsız medyaya erkeklerden çok güveniyor.
Reuters raporundaki güvenle ilgili sonuçlarla benzeşiyor
Medya tüketimi anketi gibi bu çalışma da bir akademik araştırma değil. Rassal örneklem vb. bilimsel teknikler kullanıldı. Gazetecilik kulüp başkanları başta olmak üzere ülkenin dört bir yanındaki gazetecilik öğrencilerinin tutumlarına dair fikir vermeyi amaçlayan bir haber ortaya çıkarıldı.
Geçtiğimiz günlerde yayımlanan Reuters Enstitüsü 2021 Dijital Haber Raporu’nda Türkiye medyasına güvenle ilgili bulgular, gazetecilik öğrencileri arasında yapılan bu anketin sonuçlarıyla benzeşiyor.
Fox, Cumhuriyet ve NTV’nin en çok güvenilen markalar olarak öne çıktığı Reuters anketinde, Journo’nun listesinde bulunan BBC ve DW gibi kuruluşlar yer almamıştı. Ayrıca Reuters, Türkiye’de habere duyulan güvenin bu yıl düşmüş göründüğünü, fakat bu kez farklı bir anket şirketi kullandığı için bu değişimin yöntem farkından da kaynaklanmış olabileceğini belirtti.
Türkiye’nin %59’u haberlere güvenmiyor
Aynı rapora göre, dünyanın birçok ülkesinde habere güven artıyor. 46 ülkede 92 bin çevrim içi haber tüketicisiyle yapılan Reuters anketinde, katılımcıların %44’ü, “genel olarak haberlere güveniyorum” yanıtını verdi. Geçen yılki raporda bu oran %38’di. Bu yıl da haberlere en çok güvenilen ülke Finlandiya (%65), en en az güvenilen ise ABD (%29).
“Genel olarak haberlere güveniyorum” diyenlerin oranı Türkiye’de ise %41 oldu. Aramalar yoluyla erişilen haberler sorulduğunda bu oran %40’a, sosyal medya yoluyla erişilen haberler sorulduğunda ise %36’ya düşüyor.
