• Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim
Biz Haberiz
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Biz Haberiz
No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
Anasayfa Yazarlar Ercüment TUNÇALP

Enflasyon tahmini o kadar zor mu?

Ercüment TUNÇALP Yazar: Ercüment TUNÇALP
24/02/2017
Kategori: Ercüment TUNÇALP, Manşet, Yazarlar
0
0
PAYLAŞIM
11
GÖRÜNTÜLENME
Facebook'da PaylaşTwitter'da PaylaşWhatsapp'da Paylaş

Mevcut sahneye bakarak önümüzdeki bir yılın sonunda ulaşacağımız enflasyon oranını küçük sapmalarla tahmin edebiliriz. Yeter ki gerçek ihtimalin yerine arzu edilen oran geçmesin.

2017 Bütçesi hazırlanırken yaptığım tahmin arşivden görülebilir. Çift haneli olacağını ve alt rakamın yüzde 10 olarak gerçekleşeceğini yazdım. “Stagflasyon” başlıklı yazım yayınlandığında henüz Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi yüzde 6,5 idi. TÜİK tarafından Ocak ayının yıllık enflasyon oranı da (yüzde 9,22) henüz açıklanmamıştı. Stagflasyonun; durgunluk içinde enflasyon olduğunu, talep artmasa bile maliyetlerin baskısıyla fiyatların artacağını söylemiştim. Elbette yönetici kademesinde olanların bizden daha fazla bilgiye ulaşmaları mümkünken, daha da ince hesap yapmaları beklenirdi.

Bakalım öyle mi?

Henüz ilk ayın sonuna doğru Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya enflasyon hedefini yüzde 6.5’tan yüzde 8,48’e çıkardı. Yani revize edilen oran yüzde 30,5 oldu.

Bu kadar büyük oranda ve bir ay gibi kısa süredeki yanılmanın sebebi, ilk hedefin gerçeklik ihtimalinin bulunmamasıydı. Peki yeni hedef anlamlı mıdır?

Elbette değildir, defalarca daha revize edilmesi gerekecektir. Nitekim yazı yayınlanana kadar Şubat ayında bir düzeltme daha gelmiş, beklenti yüzde 8,87’ye çıkartılmıştır.

Ayrıca Merkez Bankası Başkanı açıklamasında “enflasyonun yıl içinde çift haneye çıkabileceğini” de kabul etmiş zaten. Peki rakama niye yansıtmamış?

Çünkü yıl içinde 8-10 arasında gidip geleceğini, yıl sonunda ise 8,87’nin tutturulacağını öngörüyor da ondan. Peki bu mümkün mü?

Bence değil. Zira tam tersine referanduma kadar kısmen frenlense de, referandum sonrasında birikmiş kısmı ile birlikte yüzde 11-12’nin görülmesi hiç sürpriz sayılmaz.

Çünkü; enerji, tarım ürünleri ve her türlü ithal girdi maliyetlerinde büyük artışlar vardır.

Ocak ayının yıllık yüzde 9,22’lik oranı, döviz kuru kaynaklı maliyet artışlarının ilk işaretidir. Henüz üretici fiyatlarına yansımayan ve önümüzdeki aylarda hissedeceğimiz yeni artışlar kaçınılmazdır.

İşin kötüsü; kur enflasyondan etkilendiği gibi, faiz ise her zaman enflasyonun üzerinde gerçekleşmek zorundadır. Evet yüksek faiz kötü bir şeydir ama enflasyonu düşüremezseniz faizi de düşüremezsiniz. Bu bakımdan reel faizi görebilmek için enflasyon tahmini isabetli yapılmak zorundadır. Reel faiz, enflasyon etkisinden arındırılmış faizdir. Basit formülü:

Reel faiz oranı = Nominal faiz oranı – Beklenen enflasyon oranı

Buna göre yanlış yapılacak enflasyon tahmini; kredi veren bankanın da, yatırımcının da, mevduat sahibinin de önemli sorunudur. Zira reel faizin olmadığı piyasaya yabancı yatırımcı gelmez, o piyasada da ticari hareketlenme olmaz.

Dolayısıyla ekonominin kendi iç dengeleri vardır, dışarıdan tavsiye ile faiz oranı belirlenemez.

Şimdi en çok sorulan, “Dolar kuru ne olacak?” sorusuna gelelim. Reel sektördeki dolar borçlularının dolar ihtiyacı sürdükçe, ithalat devam ettikçe ve yurt içinde bile kullanılan banka kredilerinin 1/3’ü döviz cinsinden olmaya devam ettikçe, dalgalanma sürse de döviz talebi artmaya devam eder.

Yabancı yatırımlar konusunda ise; Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) 2016 yılında Türkiye, Tayland ve Singapur’un en keskin düşüş yaşayan ülkeler olduğunu açıkladı. ABD’nin 385 milyar dolar ile en çok doğrudan yabancı yatırım çeken ülke olduğunu, ardından ikinci sırada İngiltere’nin (179 milyar dolar), üçüncü sırada Çin’in (139 milyar dolar) bulunduğunu belirtti.

Fed 2017 yılı içinde 2 veya 3 defa faiz artırımı yapabileceğini belli etti. Kur ile faiz birbirinden etkilendiğine göre; Fed’i kafaya takmamamız ve hareketsiz kalmamız mantığın kabul edebileceği bir şey değildir. Aksi durumda, yabancı yatırımcının yönü de, kurun yönü de, enflasyonun yönü de hiç arzu etmediğimiz bir seyir izler.

Dolayısıyla hiç inandırıcı olmayan başka bir görüş de; “uluslararası faiz lobisinin tezgâhladığı komplo” iddialarıdır. İşte yukarda gidişatı dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım. Bunu ifade edenler, hangi aşamada ve ne gibi tezgahla karşı karşıya olduğumuzu da açıklamalılar ki, bizim de öğrenme hakkımıza katkı yapsınlar.

Para ödeyerek hizmet aldığımız Fitch bile notumuzu yatırım yapılabilir seviyenin altına düşürmüş, ekonomik görünümü de durağandan negatife çevirmiştir.

Peki daha önce Standart and Poors’ (S&P) ve Moddy’s benzer notları verdiği zaman Fitch’i referans göstermemiş miydik?

Raporlara yazdıkları gerekçeleri çürütebiliyoruz muyuz? Ülkemizin büyümede ivme kaybettiğini, işsizliğin yükseldiğini, Türk lirasının hızlı değer kaybettiğini, enflasyonun arttığını belirtmişler. Bunlar içinde inandırıcı gelmeyen bir tespit var mı?

Yurt içinde biz bize olan duruma baktığımızda da; özel sektör yatırımlarının yavaşladığını ve ekonomik güven endeksinin büyük düşüş gösterdiğini izliyoruz.

2016 yılının milli gelir göstergelerine göre; darbe girişiminden önce, ilk 6 ayda bile özel sektör yatırımlarında yüzde 1,5 azalma gözüküyor. Makine ve teçhizat yatırımlarındaki azalma yüzde 5,1 oranında gerçekleşmiş. Düşüşü frenleyen inşaat yatırımları yüzde 6,9 oranında artmış ama neticeye katkısı sınırlı kalmıştır.

İkinci 6 ayı konuşmaya bile gerek yoktur.

TÜİK istatistiklerine göre; ekonomik güven endeksi 2017 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 3,9 azalarak 89,2 değerinden 85,7 değerine düşmüş. Bunun anlamı; ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği işaret etmesidir. Yani her sonuca matematik ve istatistik yardımıyla ulaşılıyor. Ekonomide rakamlara dayanmayan subjektif görüşe yer yoktur. Ortaya bir görüş koyan ve üstelik bunu rapora bağlayan kişi veya kurum önce kendisini düşünür. Spekülasyon yapmaya kalkanın önüne ise yukarıdaki veriler konarak bir daha bu işi yapamayacağı noktaya getirilir. Şimdi soruyorum; bunu kim göze alabilir ve mesleki geleceğini tehlikeye atabilir?

O bakımdan yenilgiyle biten her maçtan sonra kusuru hakeme bağlamak, hatalardan ders çıkartmayı ve önlem almayı geciktirir.

İşte esas sorun buradadır.

Tags: Merkez BankasıMurat ÇetinkayaTÜİK
Önceki Haber

Ya karar idam olsaydı?

Sonraki Haber

UMAG, 21. dönem öğrencilerini yetiştiriyor

Ercüment TUNÇALP

Ercüment TUNÇALP

Benzer Yazılar

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi
Manşet

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi
Manşet

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025
Ercüment TUNÇALP

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti
Manşet

Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

07/07/2025
MSB: Pençe-Kilit Harekâtı kapsamında şehit sayısı 12’ye yükseldi
Güncel

MSB: Pençe-Kilit Harekâtı kapsamında şehit sayısı 12’ye yükseldi

07/07/2025
Gazeteci Timur Soykan, sosyal medya paylaşımları nedeniyle gözaltına alındı
Manşet

Timur Soykan adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı

06/07/2025
Sonraki Haber
UMAG, 21. dönem öğrencilerini yetiştiriyor

UMAG, 21. dönem öğrencilerini yetiştiriyor

Bizi Takip Edin

  • Çok Okunanlar
  • Yorumlar
  • En Son

Kemal Bey’e kırgınlık ve helalleşme!

05/07/2025
Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

Cezaevindeki Gazeteciler Listesi

27/06/2025
Görsel: Pixabay

Maaşlara yansıyacak enflasyon farkı netleşti

03/07/2025

Ekonomik büyüme mi, kalkınma mı?

02/07/2025
Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

07/07/2025

Son Haberler

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025

Ham bal en doğalıdır!

07/07/2025
Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

07/07/2025
Biz Haberiz

Takip Et

Kategoriye Göre Arayın

  • Ali TARTANOĞLU
  • Attila AŞUT
  • Ayşe ÖZER
  • Banu MERTYÜREK GÜLER
  • Belgeler
  • Bilim-Teknoloji
  • Can Dostlarımız
  • Çeviriler
  • Çevre
  • Cezaevindeki Gazeteciler
  • Corona Yazıları
  • Coşkun KARTAL
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Emek
  • Ercüment TUNÇALP
  • Genel
  • Grev
  • Güncel
  • İnsan Hak.E.B
  • İnsan Hakları
  • Kadın
  • Kültür Sanat
  • Manşet
  • Medya
  • Nusret ERTÜRK
  • Öldürülen Gazeteciler
  • Orhan AYDIN
  • Politika
  • Rahmi YILDIRIM
  • Sağlık
  • Saim TOKAÇOĞLU
  • Seda YİĞİT
  • Sezai BAYAR
  • Tarım
  • Video
  • Yazarlar
  • Yitirdiklerimiz

Son Haberler

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

Erdoğan-DEM Parti görüşmesi sona erdi

07/07/2025
Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

Yargı Halk TV ekranının karartılmasına dur dedi

07/07/2025
  • Hakkımızda
  • Reklam Verin
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

No Result
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Anasayfa
  • Güncel
    • Bilim-Teknoloji
    • Can Dostlarımız
    • Çevre
    • Eğitim
    • İnsan Hakları
    • Kadın
    • Sağlık
    • Tarım
  • Politika
  • Dünya
  • Emek
    • Emek Haberleri
    • Grev
  • Ekonomi
  • Medya
    • Medya
    • Cezaevindeki Gazeteciler
    • Öldürülen Gazeteciler
    • Yitirdiklerimiz
  • Kültür Sanat
  • Yazarlar
    • Ali TARTANOĞLU
    • Attila AŞUT
    • Ayşe ÖZER
    • Banu MERTYÜREK GÜLER
    • Ercüment TUNÇALP
    • Nusret ERTÜRK
    • Orhan AYDIN
    • Rahmi YILDIRIM
    • Saim TOKAÇOĞLU
    • Seda YİĞİT
    • Sezai BAYAR
  • Video
  • Belgeler
    • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
    • OHAL – KHK
    • Son Mektuplar
  • Çeviriler
    • Corona Yazıları

© 2024 Biz Haberiz. Tüm Hakları Saklıdır.

Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.