Yayınlanan sayısız tasarruf genelgesine karşın, kamu kurumlarının alımları bir yılda yüzde 75 artarak 300 milyar TL’yi aştı. Bu alımların 120 milyar TL’lik bölümünde “açık ihale yöntemi kullanılmadığı” ortaya çıktı.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre, iktidar, yayımladığı sözde tasarruf genelgeleri ve ülkenin içine sürüklendiği ekonomik krize karşın harcama yapmaya devam etti. Kamu idarelerinin 2021 yılında yaptıkları alımların tutarı, önceki yıla göre yüzde 75 artarak 300 milyar liranın üzerine çıktı. 120 milyar liralık mal, yapım ve hizmet alımında açık ihale yöntemi tercih edilmedi.
Kamu İhale Kurumu’nun 2021 yılına ilişkin Kamu Alımları Raporu, kamu idarelerinin harcamakta olduğu gibi, denetimsiz harcama yapmakta kendi sınırlarını da zorladıklarını gözler önüne serdi. Kamu idareleri, 2020’de 172 milyar TL’lik 104 bin 123 sözleşmeye imza attı. 2021 yılında ise sözleşme sayısı 111 bin 361’e, sözleşmelerin büyüklüğü ise 300 milyar 672 milyon TL’ye çıktı. Sözleşme sayısındaki artış yüzde 6’da kalırken tutardaki artış yüzde 75 oldu.
70 MİLYARLIK PAZARLIK
EKAP üzerinden gerçekleştirilen toplam kamu alımları tutarının 254 milyar 402 milyon TL’si kanunda belirtilen ihale usulleri kapsamında, 33 milyar 76 milyon TL’si istisna, 13 milyar 193 milyon lirası da doğrudan temin yoluyla harcandı. 300 milyar TL’yi bulan bu alımların 179 milyar 911 milyon TL’si açık ihale usulü ile yapıldı. 120 milyar liralık alımda ise rant aktarma, peşkeş, usulsüzlük iddialarına konu olan yöntemler tercih edildi.
ALIM YÖNTEMİ PATLADI
2021 yılında Kamu İhale Kurumu’na sonuç bilgisi gönderilen 4734 Sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelerin 179 milyar TL’si açık ihale, 70 milyar TL’si pazarlık, yaklaşık 5 milyar TL’si de belli istekliler arasında ihale usulü ile yapıldı. Açık ihale usulü ile yapılan alımlar yüzde 72, pazarlıkla yapılanlar ise yüzde 89 oranında arttı. En büyük artış ise belli istekliler arasında yapılan ihalelerde oldu. Bu yöntemle yapılan ihalelerin büyüklüğü bir yılda yüzde 522 artarak 5 milyar TL’ye çıktı.
AKP iktidarlarının gözde alım yöntemi olan 21/b geçen yıl da pazarlıkla yapılan ihaleler arasında en çok kullanılan yöntem oldu. Olağanüstü durumlar ortaya çıktığında ya da özellikli bir iş için kullanılması gerekirken iktidarın sınırlarını zorlayarak rant aktarma aracına dönüştürdüğü bu alım yöntemiyle yapılan alımlar bir yılda 34 milyar TL’den 62 milyar TL’ye çıktı.
Bu madde kapsamında yapılan alımların yüzde 64’ünü inşaat ihaleleri oluşturdu. 24 milyar TL’lik yapım işi pazarlıkla verildi.