6 Temmuz akşamı Lefkoşa Gençlik Merkezi’nde toplanarak Kutlu Adalı’nın öldürüldüğü Kızılbaş Mahallesi’ne gidecek olan topluluk, “Hepimiz Adalı’yız. Adalet İçin Yürüyoruz” sloganıyla TC Büyükelçiliği’ne yürüyecek.
Attila Aşut
Kuzey Kıbrıs, Kutlu Adalı’nın öldürülüşünün 25. yıldönümü olan 6 Temmuz’da büyük bir yürüyüşe hazırlanıyor. “Sol Hareket” ve “Bu Memleket Bizim Platformu”nun ortaklaşa gerçekleştireceği yürüyüşte, Adalı cinayetinin Türkiye ve KKTC makamlarının işbirliğiyle aydınlatılması istemi yeniden seslendirilecek. Hava sıcaklığının gündüz 40 dereceyi bulduğu Kıbrıs’taki protesto yürüyüşü akşam saat 19.00’da Kızılbaş Kilisesi (Lefkoşa Gençlik Merkezi) önünden başlayacak. Yürüyüşe siyasal partiler, sendikalar, meslek örgütü temsilcilerinin yanı sıra halkın da geniş katılımı bekleniyor.
Kıbrıslı muhalif gazeteci Kutlu Adalı, 6 Temmuz 1996 tarihinde Lefkoşa’daki evinin önünde öldürülmüştü. Adalı’nın, Türkiye’den gönderilen bir suikast timince öldürüldüğü, cinayetin soruşturulmasının askeri makamlarca engellendiği; Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı Polis Genel Müdürlüğü’nün cinayeti aydınlatama konusunda ısrarlı davranamadığı; bu süreçte yargının da etkin bir soruşturma yürütmediği sıklıkla ileri sürülmüştü. Dönemin hükümet yetkilileri de benzer açıklamalar yapmış ve “O günkü koşullarda soruşturma açmamız olanaksızdı. Çünkü Güvenlik Komutanlığı’ndan bize hiçbir bilgi verilmiyordu” demişlerdi.
Bütün bu gerçekler, KKTC’nin “bağımsız ve egemen bir devlet” olduğu iddialarını boşa çıkarıyordu. Türkiye’nin KKTC üzerindeki vesayeti o yıllardan beri artarak sürüyor.
25 YILDIR AYDINLATILAMAYAN CİNAYET
25 yıldır karanlıkta kalan Kutlu Adalı cinayeti, Sedat Peker’in mayıs ayındaki video paylaşımlarıyla yeniden gündeme geldi. Peker’in itiraflarının ardından, kardeşi Atilla Peker de Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurarak kendini ihbar etti ve ifadesinin alınmasını istedi. Soruşturma açma konusunda isteksiz davranan Savcılığın savsaklama çabalarına karşın Atilla Peker yazılı dilekçe vererek yargı sürecinin başlatılmasını sağladı.
Peker, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmek üzere Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığı’na verdiğidilekçede, eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar’ın talimatı üzerine gazeteci Kutlu Adalı’yı öldürmek için 1996 yılı mart ya da nisan ayında Emekli Albay Korkut Eken ile Kuzey Kıbrıs’a gittiklerini, orada Sivil Savunma Teşkilatı Başkanı Kurmay Albay Galip Mendi ile görüştüklerini, Korkut Eken’in kendisine silah verdiğini, hava karardıktan sonra Kutlu Adalı’nın evinin çevresinde keşif yaptıklarını, fakat denk düşüremedikleri için cinayeti işlemeden geri döndüklerini, bir süre sonra konuyu Korkut Eken’e sorduğunda, “O işi hallettik” yanıtını aldığını belirtmişti.
OLAYIN KUZEY KIBRIS’TAKİ YANKILARI
Peker kardeşlerin itirafları Kuzey Kıbrıs’ta büyük yankı uyandırdı ve Adalı cinayetinin yıllar sonra aydınlatılacağı yolunda güçlü bir beklentiye yol açtı. Konuyla ilgili haberler, Kıbrıs basınında günlerce manşetlerden inmedi. Gazeteciler, siyasetçiler ve meslek örgütleri, ortaya çıkan bu yeni durum karşısında yargının ve Meclis’in hemen harekete geçerek 25 yıl önce yarım kalmış soruşturmanın tamamlanmasını istediler.
Ancak Türkiye’de muhalefetin mafya-siyaset ilişkilerinin tüm yönleriyle araştırılmasına yönelik ısrarlı girişimleri iktidar blokunca engellendi. Sedat Peker’in videolarıyla gündeme gelen iddiaların araştırılması için HDP’nin TBMM’ye verdiği önerge de AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.
Türkiye’de ucu iktidara uzanan mafya-siyaset ilişkileri karşısında Saray rejimi derin bir sessizliğe bürünürken, KKTC Cumhuriyet Meclisi’nde “Kutlu Adalı Cinayeti ve Faillerinin Araştırılması İle İlgili Meclis Araştırması Açılması Önergesi” oybirliğiyle kabul edildi. Ana muhalefet partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin önergesine, Meclis’te temsil edilen 5 parti de oy verdi. Önergede, ortaya atılan iddialar hakkında etkin bir soruşturma yapılması ve bu siyasal cinayetin Türkiye ile işbirliği içinde aydınlatılması isteniyordu.
UMUTLAR YİNE SUYA DÜŞTÜ
Kuzey Kıbrıs’taki hareketlilik, Kutlu Adalı cinayetinin geç de olsa aydınlatılabileceği umudunu yaratmışken, aradan geçen bir aylık sürede ne Meclis’te ne poliste bu konuda ciddi bir adım atılabildi. Kamuoyunun duyarlığı ve baskısıyla araştırma önergesine başlangıçta olumlu oy veren hükümet partileri, sıra araştırmayı yapacak komitenin seçimine gelince yan çizdiler. Bağımsız üç milletvekilinin dışarıdan desteğiyle varlığını sürdürmeye çalışan koalisyon hükümeti, Meclis’te azınlığa düştüğü halde, Araştırma Komitesi’nde çoğunluğu elinde bulundurmak istediğinden komite seçimi yapılamadı. Kutlu Adalı cinayetini araştırmak amacıyla Cumhuriyet Meclisi’nde oybirliği ile alınan karar da bu yüzden kâğıt üzerinde kaldı.
Öte yandan Azınlık Hükümeti’ni oluşturan Ulusal Birlik Partisi (UBP), Demokrat Parti (DP) ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) milletvekilleri arasındaki uyumsuzluk nedeniyle zor günler yaşayan sağcı iktidar bloku dağılmanın eşiğine gelmiş bulunuyor. Nitekim toplanma yeter sayısına ulaşamadığı için üç gündür açılamayan Kuzey Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi, karar alamadan, 30 Haziran’da kendiliğinden tatile girdi. Meclis’i çalışamaz duruma düşüren “nisap krizi”nin, Azınlık Hükümeti’ni oluşturan partiler arasındaki seçim pazarlığından kaynaklandığı belirtiliyor. Meclis’in olağan birleşimi üç ay sonra 1 Ekim’de açılacak.
SOL MUHALEFET SOKAĞA ÇIKIYOR
Kutlu Adalı cinayetinin 25. yıldönümü dolayısıyla Kuzey Kıbrıs’taki “Sol Hareket”, 6 Temmuz’da Lefkoşa’da yürüyüş düzenleme kararı aldı. Son aylarda Adalı cinayetiyle ilgili ortaya atılan iddiaların etkin bir biçimde soruşturulmadığının belirtildiği yürüyüş çağrısında, “Ne yazık ki 1996’da olduğu gibi bu cinayet ile ilgili dosya yine kapatılmak, konu unutturulmak istenmektedir.Tüm demokrasi ve barış güçleri ile halkımızı yürüyüşe katılmaya çağırıyoruz” denildi.
Açıklanan programa göre Kutlu Adalı, 6 Temmuz sabahı saat 09.30’da mezarı başında anıldıktan sonra 11.30’da Polis Genel Müdürlüğü önünde basın açıklaması yapılacak. Akşam da Lefkoşa Gençlik Merkezi’nde toplanılarak Kutlu Adalı’nın öldürüldüğü Kızılbaş Mahallesi’ne gidilecek. Sol Hareket’in yaptığı açıklamaya göre, daha sonra “Hepimiz Adalı’yız. Adalet İçin Yürüyoruz” sloganıyla TC Büyükelçiliği’ne yürünecek. Yürüyüş sırasında Kutlu Adalı maskeleri takılacak.
Kuzey Kıbrıs’takiçeşitli sendika, meslek örgütü ve partilerin içinde yer aldığı “Bu Memleket Bizim Platformu”nun da bu eyleme katılma kararı aldığı öğrenildi.
Türkiye’de sokak eylemleri bir süredir “tu kaka” edilirken Kuzey Kıbrıs’ta muhalefet partileri ve sendikalar “sokak siyaseti”ni mücadelenin tamamlayıcı bir öğesi olarak yoğun biçimde kullanıyor. Ana muhalefet partisi CTP de Azınlık Hükümeti’nin Meclis’i “baypas” ederek ülkeyi “yasa gücünde kararname”lerle yönetme alışkanlığı karşısında siyaseti sokakta yapma kararı aldı. CTP’nin Lefke, İskele, Mağusa ve Girne’de gerçekleştirdiği eylemlere Genel Başkan Tufan Erhürman’ın yanı sıra Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, milletvekilleri ve belediye başkanları da katıldı.
Kuzey Kıbrıs’ta Meclis’in zoraki tatile girdiği şu günlerde “siyaset kazanı” kaynarken ülkeyi her bakımdan “sıcak günler” bekliyor…
(Lefkoşa / 3 Temmuz 2021)
