Süfyan Kızılarslan / Ajans Bizim – Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerek görülmesi halinde sınır ötesi harekât ve müdahalede bulunmak üzere Irak ve Suriye’ye gönderilmesi konusunda Cumhurbaşkanına verilen yetki 2 yıl daha uzatıldı.
TBMM Genel Kurulundaki görüşmelerin sonunda, tezkere CHP ve HDP milletvekillerinin “hayır” oylarına karşı AK Parti, MHP ve İYİ Parti’li üyelerin “evet” oylarıyla kabul edildi.
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, tezkere oylamasında ”çekimser” kaldığını belirtti.
Görüşmelerden
Tezkere üzerinde İYİ Parti adına konuşan Bursa Milletvekili Kamil Erozan, iki tezkerenin birleştirilmesini ve sürenin iki yıl olmasını eleştirdi. ”Her yeni gelen tezkere bir evvelkinde başarısız olunduğunun ifadesi” diyen Erozan, tezkerede ”coğrafi tanım farklılıkları olduğunu” ve ”yabancı asker” ifadesinin de ”kafalardaki soruları bulanık hale getirdiğini” söyledi
İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray ise ”yanlış dış politikaların milli diye dayatıldığını” ifade etti. Çıray, ”Bu tezkereyi Irak tezkeresiyle birlikte getirerek yaptığınız ahlak dışı siyasi kurnazlığın da farkındayız” dedi.
MHP Grubu adına konuşan Erzurum Milletvekili Kamil Aydın, ”Tezkerenin ulusal, bölgesel ve küresel savunma ve güvenlik ihtiyacından doğmuş bir zaruret olduğunu” söyledi. Aydın, ”MHP olarak tezkerenin lehinde, hiçbir mazerete sığınmadan şartsız, şurtsuz kabul oyu vereceğimizi ifade ediyoruz” dedi.
HDP Grubu’nun görüşlerini açıklayan İstanbul Milletekili Hakkı Saruhan Oluç, ”iktidarın Ortadoğu’da oyun kuran değil, oyun bozan olduğu” görüşünü dile getirdi ve uygulanan dış politikayı ”fiyasko” olarak niteledi. Oluç, sürenin iki yıl uzatılmasının da ”Meclis’in iki yıl baypas edilmesi” anlamına geldiğini söyledi.
CHP Grubu adına söz alan İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz ise Türkiye’nin komşularını iç işlerine karışmama politikasının ihlal edildiğini, zincirleme hatalar yapıldığını kaydetti. Çeviköz, sürenin iki yıl uzatılmasının 2023 Haziran’da yapılacak seçimle oluşacak yasama ve yürütme organına yönelik yetki gaspı olduğu görüşünü dile getirdi.
AK Parti Grubu adına konuşan Sivas Milletvekili İsmet Yılmaz, tezkereyi ”Türkiye’nin milli güvenliği açısından güçlü bir irade beyanı” olarak niteledi. Yılmaz, Türkiye’ye yeni bir göç dalgası istemediklerini ve bu yüzden de tezkereye evet denilmesi gerektiğini söyledi.
Kişisel görüşlerini açıklayan HDP Diyarbakır Milletvekili Salihe Aydeniz ise iktidarın, ”her seferinde sınır güvenliği ve beka meselesi üzerinden HDP dışındaki diğer muhalefeti istediği çizgide hizaladığı” görüşünü dile getirdi.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, kişisel söz hakkını kullandığı konuşmasında ”Tezkerenin bütününe Anayasa’ya aykırılık yönünden, süre yönünden, talep edilen yetkinin belirsizliği ve orantısızlığı yönünden, gereklilik ve yerindelik yönünden itiraz ettiklerini” söyledi. Özel, ”İki yıllık sürenin, seçimler gününde yapılsa bile, seçimlerden sonraki dört ayı da kapsıyor olmasının Anayasa’ya aykırılık ve gelecek Meclisin iradesine ipotek açısından tartışmalı olduğunu ifade ederiz” dedi.
Suriye ve Irak yetki tezkeresi
Tezkerede şu değerlendirmeye yer veriliyor:
”Türkiye’nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan gelişmeler ve süregiden çatışma ortamının milli güvenliğimiz açısından taşıdığı risk ve tehditler artarak devam etmektedir. Türkiye, komşumuz Irak’ın toprak bütünlüğünün, millî birliğinin ve istikrarının korunmasına büyük önem atfetmektedir. Diğer taraftan, Irak’ta PKK ve DEAŞ unsurlarının varlığı sürdürmesi, etnik temelli ayrılıkçılığa yönelik girişimler, bölgesel barışa, istikrara ve ülkemizin güvenliğine doğrudan tehdit oluşturmaktadır.
Suriye’de, sınırımıza mücavir alanda, PKK/PYD-YPG ve DEAŞ başta olmak üzere mevcudiyetini sürdüren terör örgütleri ülkemize, ulusal güvenliğimize ve sivillere yönelik eylemleri sürdürülmektedir. PKK/PYD-YPG, Suriye’de bölücü faaliyetlerine devam etmektedir. Harekât alanlarımızda tesis edilen sükûnet ve istikrarı korumak amacıyla meşru ulusal güvenlik çıkarlarımız doğrultusunda önlemler alınmaktadır. İdlip’te, Astana süreci çerçevesinde istikrar ve güvenliğin tesisine yönelik faaliyetlerimizi hedef alan risk ve tehditler devam etmektedir.
Bütün bu gelişmeler çerçevesinde, terör ile Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü bozmaya ve sahada gayri meşru oldubittileri oluşturmaya yönelik millî güvenliğimize tehlike oluşturabilecek her türlü risk, tehdit ve eyleme karşı uluslararası hukuktan doğan haklarımız doğrultusunda gerekli önlemlerin alınması millî güvenliğimiz açısından hayati önem arz etmektedir.”
Bu kapsamda, tezkere, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarının sınır ötesi harekatta kullanılması konusunda şu yetkileri içeriyor:
Türkiye’nin millî güvenliğine yönelik ayrılıkçı hareketler, terör tehdidi ve her türlü güvenlik riskine karşı uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü tedbiri almak; Irak ve Suriye’deki tüm terör örgütlerinden ülkemize bundan sonra da yönelebilecek saldırıları bertaraf etmek ve kitlesel göç gibi diğer muhtemel risklere karşı millî güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak; Türkiye’nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan ve hiçbir meşruiyeti olmayan tek taraflı bölücü girişimler ve bunlarla ilgili olabilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’nin menfaatlerini etkili bir şekilde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere; hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde sınır ötesi harekât ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve aynı amaçlara matuf olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilebilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkân sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması…”
Bu kapsamda TBMM tarafından verilen izin süresi 30 Kasım 2021 tarihinden itibaren iki yıl uzatılacak. Tezkerede öngörülen iznin süresi, yeni bir uzatma yapılmadığı takdirde 30 Ekim 2023 tarihine kadar geçerli olacak.
UNIFIL tezkeresi
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen bir başka tezkere ise Lübnan’da konuşlu Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücüne (UNIFIL) TSK unsurlarının katılımıyla ilgili tezkereydi.
Yapılan görüşmeler sonunda, BM Güvenlik Konseyinin UNIFIL’in görev süresinin uzatılması yönündeki kararı uyarınca; hudut, şümul ve miktarı Cumhurbaşkanınca belirlenecek TSK unsurlarının, 31 Ekim 2021 tarihinden itibaren bir yıl daha UNIFIL’e iştirak etmesi ve bununla ilgili gerekli düzenlemelerin Cumhurbaşkanınca yapılmasını öngören tezkere de kabul edildi.
