Ajans Bizim – Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) 2024 Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü’nü gazeteci Alsu Kurmasheva’ya verildi.
ABD-Rusya çifte vatandaşı olan Alsu Kurmasheva, Radio Free Europe/Radio Liberty’de (RFE/RL) gazeteci ve editör olarak görev yapıyor. Kuruluşa ilk olarak 1998 yılında radyo programı moderatörü olarak katıldı.
Kurmasheva, kariyeri boyunca Rusya’nın Volga-Ural bölgesindeki Tataristan ve Başkurdistan’daki etnik azınlık topluluklarını etkileyen kültürel ve insan hakları konularını ele aldı. Ayrıca, toplumsal cinsiyet konularında da kapsamlı haberler yaptı, aile içi şiddet ve kadının insan hakları konularında haber projelerine öncülük etti.
Rusya’da gözaltı ve mahkûmiyet
Ekim 2023’te Kurmasheva Rusya’da “yabancı ajan” olarak kayıt yaptırmamak suçlamasıyla gözaltına alındı.
Aralık 2023’te, Rusya’nın güneybatısındaki Volga bölgesinde yaşayan ve Ukrayna’yı işgaline karşı çıkanların hikayelerine dayanan bir kitabın dağıtımına karıştığı iddiasıyla “Rus ordusu hakkında yanlış bilgi yaymakla” da suçlandı.
Kurmasheva, “Rus ordusu hakkında sahte haber yaymaktan” suçlu bulunup 6 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmadan önce dokuz aydan fazla bir süre tutuklu kaldı. Kurmasheva, Ağustos 2024’te Amerikalı gazeteci Evan Gershkovich’in serbest bırakılmasını da içeren bir esir takasının parçası olarak serbest bırakıldı.
“Gazetecileri susturmak için hukuku kullanmak”
CPJ açıklamasında şu değerlendirmelere yer verildi:
“Kurmasheva’nın Rus yetkililer tarafından sahte suçlamalarla mahkûm edilmesi, gazeteciliğine misilleme olarak yapılmıştır. Kurmasheva’nın davası, Rusya’nın hem kendi sınırları içinde hem de ulus ötesi baskı yoluyla bağımsız haberciliği engellemek amacıyla basına yönelik devam eden saldırılarını temsil etmektedir. Kurmasheva’nın davası, Rus yetkililerin muhaliflerini, özellikle de Rusya’nın Ukrayna’yı geniş çaplı işgalini eleştiren gazetecileri susturmak için hukuku nasıl silah olarak kullandığını göstermektedir.
Kurmasheva’nın serbest bırakılması ailesi, meslektaşları ve dünya çapındaki basın özgürlüğü savunucuları için memnuniyet verici bir gelişme olsa da, Rusya özgür basını bastırma çabalarını sürdürmektedir. Kurmasheva’nın durumu, Moskova’nın neden hapisteki tüm gazetecileri serbest bırakması ve sürgündeki Rus gazetecilere karşı gıyabi tutuklama kararları ve cezaları kullanma kampanyasına son vermesi gerektiğinin altını çizmektedir.”
