1980 Darbesi sonrası kullanılmaya başlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Erdoğan’ın elinde Meclis’i tamamen bypass etme aracına dönüştü. Evren 1 kararname yayımlarken Erdoğan 71 kararname yayımladı.
BirGün‘den Nurcan Gökdemir‘in haberine göre: 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Kenan Evren’e Cumhurbaşkanlığı teşkilatında düzenleme yapmak üzere tanınan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlama yetkisi, Erdoğan’ın elinde tek başına yürütme organı olmasını sağlayan bir araca dönüştü. TBMM 27. Yasama döneminde 2 bin 110 maddeyi içeren yasa tekliflerini kabul ederken Erdoğan tek başına 2 bin 311 maddelik yasal düzenlemeyi uygulamaya koydu.
Erdoğan, İstanbul Sözleşmesi’ni feshettiği Cumhurbaşkanlığı Kararı dışında yürütme erkini sürekli sayıları artan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile de tek başına kullanıyor. İlk kez darbe sonrası yürürlüğe giren 1982 Anayasası ile cumhurbaşkanına kararname çıkartma yetkisi tanındı ancak bu yetki cumhurbaşkanlığı teşkilatını düzenleme ile sınırlı tutuldu. 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne resmen geçişle birlikte Cumhurbaşkanı kararnamelerle ülkeyi yönetmeyi sağlayacak kadar geniş bir hareket alanına sahip oldu. 10 Temmuz 2018’de Erdoğan tarafından yayımlanan 1 no’lu kararname ile cumhurbaşkanlığı teşkilatında düzenleme yapıldı, sonra da hız kesmeden sayıları arttı. İlk günlerde ileri sürülen “Meclis bypass ediliyor” iddialarına karşı “Yeni sistemin yapılanması için gerekli, daha sonra azalacak” savunması yapıldı. Daha sonra hem sayısı arttı hem de kapsamı sürekli genişledi.
TBMM’de istediği yasal düzenlemeleri gerçekleştirme konusunda sayısal bir eksikliği olmamasına karşın komisyonlar ve Genel Kurul sürecinde zaman kaybetmeye tahammülü olmayan Erdoğan, 27’nci yasama döneminde 2 bin 311 maddelik 71 kararname yayımladı. Cumhurbaşkanlığı teşkilatına ilişkin ilk kararnameden sonra yayımlananlardan bazılarının konuları şöyle: “Üst kademe kamu yöneticileri ile kamu kurum ve kuruluşlarında atama usulleri, Resmi Gazete, Milli Saraylar, Uzay Ajansı, Merkez Bankası üyeliği, Sözleşmeli ve iş mevzuatına tabi personel, Suç mağdurlarının desteklenmesi.”
MECLİS’TEN DAHA FAZLA
CHP’nin Anayasa Profesörü olan milletvekili İbrahim Kaboğlu’nun derlemelerine göre, TBMM’de 27’nci dönemin başından bu yana 2 bin 110 maddelik 160 teklif yasalaştı. 92’si antlaşma, 6’sı bütçe olan yasalardan geriye kalan 62’sinden 38’i de torba kanun olarak gündeme geldi ve kabul edildi.
Buna karşın 2 bin 311 maddeyi içeren 71 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlandı. Birbiri ile ilgisi olmayan konuların tek bir başlık altında toplandığı torba yasa alışkanlığı kararnamelerde de görüldü. 71 kararnameden 500 maddeyi içeren 29’u torba kararname olarak yürürlüğe konuldu. Bu süreçte 6 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de “Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” de yayımlandı.
